Puzzolane
stoffen zijn toeslagstoffen en
reageren, in aanwezigheid van water, bij een normale temperatuur met kalk, waarbij verbindingen met
hydraulische eigenschappen worden gevormd.
De verbindingen die ontstaan lossen niet meer in water op.
Anders dan bij hydraulische stoffen is
bij puzzolane stoffen voor hydratatie
naast water ook kalk nodig. Vaak worden echter (helaas) de termen puzzolaan en
hydraulisch door elkaar gebruikt.
Puzzolane stoffen zijn o.m. tras, vliegas,
gebakken klei en gebrande leisteen. Tras is
een natuurlijke puzzolaan, d.w.z. hij komt in de natuur in deze vorm
voor; het is fijngemalen tufsteen).
De andere zijn kunstmatige puzzolanen.
Natuurlijke puzzolane stoffen in beton worden Puzzolanan genoemd.
Eigenschappen van verschillende
soorten mortel uit de brochure
Voegwerk van Monumentenwacht
Vlaanderen.
Kijk eens op Vitruvius
Boek II Hoofdstuk 6 (bij pulvis Puteolanus).
De term puzzolaan (vroeger ook: pozzuolaan) is afkomstig van de Italiaanse stad Pozzuoli, in de buurt van Napels, waar
het lokale vulkanische, zandachtige as van de Vesuvius al in de Romeinse tijd
als bindmiddel voor "beton" werd
toegepast. De naam van het plaatsje is ontleend aan het Latijnse puteoli
(bronnetjes), verkleiningsvorm van puteus (kuil, put), hier gebruikt in de betekenis
"minerale bron". Bron Etymologiebank.
Eng. pozzolan, pozzolana