hypocaustum, hypocaust

Hypocaustum is in een Romeins huis een ruimte die verwarmd wordt door hete lucht onder de vloer, een soort vloerverwarming. Het systeem van verwarming door hete lucht onder de vloer wordt hypocaust genoemd (zonder de um) en werd veel toegepast in badgebouwen (thermen). De vloer van het vertrek was op stenen pijlers gebouwd, vaak gebakken stenen op elkaar, die weer op een harde ondergrond stonden. In de holle "kruipruimte" stroomde hete lucht afkomstig van een vuur dat in een aparte kleine ruimte werd gestookt (zie de tweede foto onder).
Ook de wanden konden hol zijn waardoor ook een vorm van wandverwarming ontstond.
Extra voordeel van deze manier van verwarmen is dat de opgewarmde stenen van vloer en wand langzaam hun warmte afgeven en dus lange tijd warm blijven.

klik op de afbeeldingen voor groter hypocaust, hypocaustum, het principe (rechtsonder is de vuurplaats); in dit geval worden zowel de vloer als de wanden verwarmd):

hypocaust, bovenaan is goed de stookplaats te zien:

hypocaust, exedra, d.w.z. met een halfronde uitbouw / nis (wikipedia):

De termen hypocaust en hypocaustum zijn afkomstig uit het Latijn (ondergrondse ruimte voor of vertrek met heteluchtverwarming), afgeleid van het Griekse hupokauston, verleden deelwoord van hupokao (ik steek onder iets in brand), van hupo (onder) en kao (ik steek in brand, verbrand); bron Etymologiebank.

Eng. hypocaust