|
|
|
|
Gietbouw
is de bouwmethode
waarbij betonspecie
(betonmortel) op de
bouwplaats in de bekisting
wordt gestort met een kubel of een
betonpomp waardoor, met wapening,
vloeren en dragende muren ontstaan. Wanneer alleen de muren worden
gegoten, kan als vloer een systeemvloer
worden toegepast.
Gietbouw van muren betreft meestal alleen het binnenspouwblad;
het buitenspouwblad is vaak toch metselwerk of plaatwerk. De niet-dragende
binnenmuren worden vaak in stapelbouw
uitgevoerd, in verband met de snelheid van bouw bij voorkeur met grote, gelijmde
blokken.
Bij gietbouw moet e.e.a. goed voorbereid worden, want aanpassen tijdens de bouw
kan meestal niet. Leidingen voor elektra e.d. kunnen worden vaak ingestort.
De
gietbouwmethode wordt in alle bouwsectoren toegepast, dus in de woningbouw, utiliteitsbouw, agrarische bouw en infrastructurele bouw. Nieuwe ontwikkelingen
als hogesterktebeton en
zelfverdichtend beton maken de toepassing extra aantrekkelijk.
Gietbouw wordt vaak gebruikt bij projecten in grotere series,
d.w.z.
waarbij sprake is van meer gebouwen van ongeveer gelijke vorm. Klik op
de eerste afbeelding voor een animatie van een gietbouwtraject van 26
werkdagen.
Bij gietbouw is een kraan nodig voor o.m. het plaatsen van de bekistingen
en eventueel voor het plaatsen van de systeemvloeren.
Verder vormt de constructie bij gietbouw meestal één geheel (monolitisch).
Door de gietmethode is met "grote mallen"
nagenoeg iedere gewenste vorm te creëren (vormvrijheid), zie ook
bijvoorbeeld de onderste foto.
Er is onderscheid in warme en koude gietbouw:
- Warme gietbouw. Bij warme gietbouw
wordt tijdens het hardingsproces van het beton warmte, bijvoorbeeld via
propaankachels (gasbranders, gastanks) of infraroodstralers,
toegevoerd om de sterkteontwikkeling te bevorderen en daarmee de
hardingstijd te verkorten.
Voordeel is dat meestal de volgende dag het beton hard genoeg is en ontkist kan
worden, wat een goede procesgang en planning mogelijk maakt. Voor een
gelijkmatige warmteverdeling en i.v.m. de energiekosten wordt de warmte zoveel
mogelijk vastgehouden door de ruimte af te sluiten. Vooral de tunnelgietbouw
biedt de mogelijkheid om de ruimte onder de stalen tunnelbekisting af te sluiten en te verwarmen.
De temperatuur van het beton mag niet al te hoog worden om (te) snel drogen te
vermijden, max. ca. 60 graden C. De toevoer van de warmte kan
worden geregeld door een speciale rijpheidscomputer, om teveel toegevoerde
warmte te vermijden en om zuiniger met energie om te gaan. Gelijkmatige
warmteverdeling gebeurt bij voorkeur in een afgesloten ruimte: tunnelbekisting
aan open kanten afsluiten en de vloeren afdekken met isolatiedekens (wanneer de
brander lucht nodig heeft, zorg voor toevoer van verse lucht). De hoeveelheid
warmte is mede afhankelijk van de afstand van de gastank tot tunnelbekisting, afdichting,
verwachte binnentemperatuur, isolatie en omgevingstemperatuur, maar ook de
"tijdsduur (looptijd)" waarin de ontkistingssterkte bereikt moet
speelt uiteraard een rol.
Overigens, het is wettelijk verboden brandgevaarlijke brandstoffen te gebruiken binnen
35 meter van een woning. (Hierdoor is warme gietbouw niet altijd
mogelijk en zal koude gietbouw worden toegepast.)
- Koude gietbouw wordt toegepast als warme gietbouw niet mogelijk of
noodzakelijk is. Voor koude gietbouw wordt geen warmte toegevoerd,
maar wordt beton van een speciale
samenstelling toegepast dat toch een redelijke verhardingstijd heeft.
Zo'n betonsoort heeft een snellere sterkteontwikkeling en bereikt daarmee sneller de druksterkte
waarbij ontkist kan worden.
Het eindresultaat van koude gietbouw ziet er beter uit, het is gladder
en strakker omdat het beton homogener is en er is minder last van insluiting van luchtbellen. Soms wordt bij koude gietbouw gebruik gemaakt van rekenmodellen (verhardingsbeheersing) om de sterkteontwikkeling optimaal af te stemmen op de maatregelen op de bouwplaats (keuze
bekistingsmateriaal, isolatie
bovenkant vloeren, beschikbare verhardingstijd e.d.).
Door de verdergaande betontechnologie en ervaring kan in veel situaties koude
gietbouw plaatsvinden, ook bij kouder weer. Soms wordt isolatie toegepast om de
warmte te behouden die ontstaat door verharding van het beton. Wanneer het weer
verandert kan het nodig zijn de samenstelling van het betonmengsel aan te
passen, wat een nauwe samenwerking vereist tussen uitvoerder en betontechnoloog
van de leverancier. Toch is het gietproces bij koude gietbouw meestal
eenvoudiger door het ontbreken van warmtetoevoer.
Er zijn
rekenmodellen waardoor e.e.a. kan worden bepaald (variabelen zouden kunnen zijn:
beschikbare tijd, gewenste druksterkte na x uur, cementsoort,
toepasbare hulpstoffen zoals een versneller, bekistingsmateriaal met isolatie
e.d.).
Een paar voorbeelden van bekistingen in de gietbouw:
- Tunnelbekisting
is een combinatie van een stalen wand- en vloerbekisting waarbij de wanden en vloeren in één arbeidsgang
worden gestort, waardoor wanden en vloer direct aan elkaar verbonden
zijn.
- Systeembekisting is samengesteld uit standaard
bekistingselementen en kan veelvuldig op verschillende projecten
worden ingezet.
- Klimbekisting is
een projectbekisting die verticaal gebruikt worden.
- Kolombekisting
is bekisting voor kolommen (van eenvoudige zuilen tot zeer grote
kolommen).
- Kimbekisting is de bekisting
voor de kim die bij gietbouw
nodig kan zijn om de bekisting voor de betonnen wand goed te
positioneren. Resultaat is een gestorte kim, waarop de wandbekisting wordt
geklemd.
animatie van de methode gietbouw over een traject van 26 dagen; klik op de afbeelding voor de animatie (betonhuis):  |
voorbeeld van gietbouw; klik op de afbeelding voor groter (foto joostdevree):  |
Een paar publicaties:
- Hulpmiddel bij het bepalen van sterkteklasse, consistentieklasse en milieuklasse NEN-EN 206.1 en NEN 8005 uitgave 2006 (van Betonhuis)
- Bekistingen woningcasco's: gietbouw in de woningbouw
- De Betonpocket 2006 (van ENCI en Mebin)
Met dank aan Betonhuis, Cement en
Beton, Verboom
Techniek.
Eng. proces: building with concrete cast in situ; resultaat: poured
concrete structure; koude gietbouw: concrete in formwork poured in
situ; warme gietbouw: concrete in formwork poured in situ and
heat-treated
