stapelbouw

Bij de bouwmethode stapelbouw wordt steen na steen of blok na blok op elkaar gestapeld. Het stapelen gebeurt vaak met de hand, maar bij grotere blokken of muurelementen worden hulpmiddelen gebruikt. Stapelbouw wordt soms traditionele bouw genoemd, omdat dat in Nederland (nog) de gebruikelijke bouwwijze is.
Stapelbouw wordt vooral toegepast bij metselwerk, voor het buitenspouwblad vaak bakstenen en voor het binnenspouwblad vaak vrij grote blokken (werkt sneller, eventueel klein kraantje nodig, vaak kalkzandsteen). Soms kunnen bouwblokken worden gelijmd. Voor blokhutten wordt vooral hout toegepast.

Het belangrijkste constructieve kenmerk is dat de zwaartekracht (en de voegspecie of lijm) de gestapelde elementen bij elkaar houdt. Ook is het mogelijk gebruik ter maken van een soort grote Lego-blokken die in elkaar passen.

Bij stapelbouw vindt de krachtenafdracht plaats via de zogenoemde gelijkmatige krachtenafdracht, in tegenstelling met de geconcentreerde krachtenafdracht van skeletbouw. Bij stapelbouw kunnen in beginsel de muuropeningen niet al te breed worden omdat de druk van het erboven liggende metselwerk op het resterende muurwerk dan te groot wordt. Om de druk af te dragen worden boven muuropeningen ontlastingsbogen, lateien of stalen muurdragers toegepast.

Als vloer wordt bij stapelbouw vaak een breedplaatvloer of een kanaalplaatvloer toegepast.

Voor een toekomstbestendig gebouw wordt het wel een beetje tijd dat stapelbouw meer uit een (beperkte) set gestandaardiseerde bouwstenen gaat bestaan; bij gewijzigde functie of de wens uit te breiden dient dat gemakkelijk gerealiseerd kunnen worden, zie bij Industrieel flexibel demontabel (IDF) bouwen. De bouwblokken zelf zijn vaak niet het probleem, maar de voorbereiding, het stapelen van vrij kleine elementen en de afwerking ervan vergt veel arbeid, tijd en geld.

stapelbouw, mogelijk het oudste voorbeeld, iglo (origins-architecten):

stapelbouw, grote blokken van kalkzandsteen als binnenblad en bakstenen als buitenblad (silka xella):

stapelbouw, lijmblokken, kleine kraan als hulpmiddel (calduran):

stapelbouw, hardere kalkzandsteen blokken met dubbele band op kopse kant (calduran):

stapelbouw, kalkzandsteen met kanalen voor leidingen (xella):

metselaars in opleiding:

stapelbouw bij houten blokhut:

stapelbouw met bouwstenen, voor de kleine architect, lego architecture (lego):

géén stapelbouw, prefab betonnen muurelementen; dit is montagebouw:

Zie ook bijvoorbeeld verschillende bouwmethodes, bouwblok, Stichting Stapelbouw.

Eng. stacked construction, stacked building