stalen buispaal

Stalen buispaal heeft meer betekenissen:

• heipaal opgebouwd uit segmenten van holle stalen buizen

• holle stalen heipaal zonder bodemplaat die na het heien/drukken ontdaan wordt van de grond

• stalen buispaal die schroevend de grond in gaat (draaipaal) (andere pagina)

De stalen buispaal is een voorbeeld van paalfundering.

1. De stalen buispaal is een heipaal die meestal wordt opgebouwd uit segmenten van betrekkelijk korte stalen buizen die door middel van heien of pulsen op diepte worden gebracht. De stalen buis fungeert als (uitwendige) wapening van de stalen buispaal. 
De paal wordt meestal samengesteld uit holle, stalen segmenten met een lengte van 2 of 3 meter. 
De manieren om de buissegmenten te koppelen zijn: tromp, manchet, schroefdraad, las (afbeelding). Vaak worden de buissegmenten door elektrisch lassen of simpelweg door middel van trompen onderling verbonden. ("Omdat elk segment aan de bovenkant is getrompt (wijder gemaakt), kan elke nieuwe buis in de vorige buis worden geschoven om daarna te worden gelast.") Tegenwoordig worden de getrompte buizen ook zonder te lassen in elkaar gedrukt (in ieder geval voor kleine projecten): door het heien of drukken sluit de buis blijkbaar goed aan op het getrompte staal van de vorige buis; voordeel is dat het sneller werkt en waarschijnlijk goedkoper is dan de andere manieren; het is alleen nodig goed verticaal te blijven met de buizen om een goede belastbaarheid te verkrijgen. 

Voordeel van in de grond drukken boven heien is dat het minder geluidshinder geeft en dat er beter gemonitord kan worden hoeveel weerstand de paal ondervindt bij het in de grond drukken en dus of de paalvoet al (bijna) op de goede zandlaag zit. Heien maakt veel lawaai en geeft veel zware trillingen in de grond, wat vooral in bewoond gebied niet alleen ergerlijk kan zijn maar door de zware trillingen ook risicovol voor belendende gebouwen. Door te drukken of te trillen wordt de paal met minder lawaai en minder zware trillingen in de grond gebracht worden.

Wanneer de voet van de buispaal, die is afgesloten met een metalen deksel (bodemplaat), de draagkrachtige laag heeft bereikt, wordt de paal volgestort met beton en voorzien van de inwendige wapening. Afhankelijk van de grondwaterspiegel zal de inwendige wapening meestal slechts een lengte van 3 m zijn, want het deel van de stalen buispaal dat zich permanent onder de grondwaterspiegel bevindt, zal nauwelijks corroderen. 
Het deel van het stalen buissegment dat te ver boven het maaiveld uitsteekt wordt "afgezaagd". De wapening is of wordt bovenaan enigszins naar buiten gebogen om te vermijden dat de wapening naar beneden zakt. De stekken van de wapening worden meestal opgenomen in de nieuwe betonvloer of funderingsbalk. (Wanneer de funderingsput nog niet is gegraven, zal de aannemer meestal nog een deel van de buispaal af moeten zagen om de juiste hoogte te verkrijgen.)

De massa van het valblok is afhankelijk van de paalafmeting en van de grondsoort; vaak kan met een licht valblok worden volstaan (zie de tweede foto hieronder).

De stalen buispaal was de meest flexibele paaltechniek voor gebruik in een beperkte ruimte en onder moeilijke omstandigheden. De laatste tijd worden echter vaak schroefpalen met segmenten toegepast. Afhankelijk van de werkomstandigheden, de paalafmetingen en de bodemgesteldheid kan gewerkt worden met zeer kleine demontabele machines op wielen (die door een smalle deuropening naar binnen kunnen) tot zware op rupsbanden voortbewogen machines.
Paaldiameters zijn meestal 168, 219, 273 of 324 mm.

Voordelen stalen buispalen
- kleine werkruimte of werkhoogte
- werkt op moeilijk bereikbare plaatsen ("hei"-installatie kan klein en smal zijn)
- kan trillingsarm worden ingebracht (niet via heien maar via trilblokken)
- grote draagvermogens per paal
- snelle installatie- en realisatietijd
- geen schade aan tuin of pand
- iedere gewenste lengte heipaal.

Toepassingen
- terras, serre, uitbouw, garage, zwembad, e.d.
- verzakte objecten
- renovaties
- vervanging bestaande palen
- lange palen voor het slaan van palen in water (voor landhoofden, pijlers brugdek e.d.).

Inwendig heien
Een stalen buispaal kan ook inwendig geheid worden. Ook hier is het onderste segment voorzien van een aangelaste voetplaat, maar het heien gebeurt hier met een valblok in de buis, op een grindprop voor een betere krachtoverdracht (anders zou de bodemplaat kunnen scheuren).

Naar Documentatie

stalen buispaal (walinco):

manieren om de stalen buispalen te koppelen; tromp, manchet, schroefdraad, las (cursus rib fvb01, hogeschool rotterdam):

stalen buispalen met schroefdraad (de groene paal):

stalen buispaalsegment, gereed om in te heien (foto joostdevree, met dank aan schoonderwoerd heiwerken):

stalen buispaal inheien, methode in de buis heien, d.w.z. op de bodemplaat; deze methode maakt iets minder lawaai, maar hierbij dienen de segmenten uiteraard altijd aan elkaar gelast te worden (walinco):

in de grond gebrachte stalen buispalen, gevuld met  betonmortel en verschillende manieren van wapening (klik op de eerste foto voor de omgeving; foto's joostdevree):

bovenzijde stalen buispaal met getrompte deel (enigszins verwijd), één van de manieren om de paalsegmenten in elkaar te schuiven (foto joostdevree):

betonmortel kan, na inheien van alle segmenten, via een trechter gestort worden in de stalen buispaal (foto joostdevree):

Documentatie
- Stalen buispalen van Verhoef

- Stalen buispalen van Walinco

Het woord buis is mogelijk afkomstig uit het Franse buse (buis, pijp), dat wellicht een nieuwvorming is uit het Oudfranse verkleinwoord busel (buis, koker, pijp van een muziekinstrument) dat afgeleid is van het Gallo-Romaanse bucellum, dat op zijn beurt een verkleinwoord is bij het Latijnse bucina, buccina (hoorn, bazuin); bron Etymologiebank.

Het woord paal is een vroege ontlening aan het Latijnse palus, verkleinwoord paxillus, (paal), dat waarschijnlijk teruggaat op een oudere vorm pak-slos en verwant is met het werkwoord pangere (in de grond slaan, bevestigen); bron Etymologiebank.

Met dank aan o.m. Walinco Funderingstechniek, Verhoef Funderingstechnieken, De Waalpaal (bijvoorbeeld bij de Waal-Compact-paal) en Schoonderwoerd hei- en waterwerken.

Zie ook buissegmentpaal, betonsegmentpaal, koppelpaal, paalfunderingen, schroefpaal, damwanden.
Verg. groutpaal (schroefinjectiepaal), betondrukpaal. 

Eng. stalen buispaal is tubular steel pile; buispaal is pipe pile, tubular pile, tube pile

2. De stalen buispaal is een holle stalen heipaal zonder bodemplaat die in de grond wordt geheid of gedrukt, waarna de grond uit de paal wordt verwijderd (meestal via een grijper), de wapening geplaatst wordt en de buispaal gevuld wordt met betonmortel (de betonmortel duwt het water naar boven, de buis uit).
Deze stalen buispaal wordt vaak toegepast bij waterwerken. 

een grijper haalt de slappe grond uit de stalen buispaal: