potdekselen

Potdekselen is het over elkaar heen leggen van platte materialen zoals planken, shingles e.d. Er wordt dan geen gebruik gemaakt van geprofileerde delen, maar de delen worden op elkaar aangebracht, ongeveer als bij schubben of dakpannen. Potdekselen wordt meestal toegepast als gevelbekleding en bij schuttingen.

De meest voorkomende methoden voor potdekselen zijn: 
- de "getrapte weeg", waarbij de stijl (staander) recht is
- met kepen in de stijl, waardoor de planken in de kepen vallen van de stijl; deze methode sluit beter af maar is veel bewerkelijker. 

Het uiterlijk van potdekselen komt voor bij (zie de afbeeldingen hieronder):
- gepotdekseld (planken van gelijke dikte, klein deel van de bovenliggende plank ligt iets over de eronder liggende plank)
- bevel siding (planken nemen in dikte naar boven af waardoor het een wat minder log uiterlijk heeft dan standaard gepotdekseld)
- zweeds rabat (planken nemen in dikte naar boven af én de overlap heeft bij de bovenliggende plank een inkeping/sponning, waardoor het uiterlijk nóg minder log wordt). 

Om te vermijden dat de onderste planken van een gepotdekselde gevel vuil worden en sneller gaan rotten door opspattend hemelwater wordt ook wel dat onderste deel van de gevel in metselwerk uitgevoerd (dus pas potdekselen vanaf 40-50 cm hoogte, boven peil). Het geheel geeft ook een wat stabiele indruk met zo'n borstwering / trasraam. Houd er wel rekening mee dat bij toepassing van zo'n metselwerk onderaan de gevel de fundering misschien iets zwaarder uitgevoerd moet worden (op een betonplaat, dus ook mooi als vloer) en dat isolatie van zo'n ruimte moeilijker wordt. Als de gehele gevel gepotdekseld is, dus zonder metselwerk borstwering, dan kan het isolatiemateriaal tussen de staanders komen waarop de planken bevestigd zijn. Met een borstwering moet er eigenlijk een binnenspouwblad komen wat bij echte schuurwoningen e.d. natuurlijk zinvol is, maar bij een schuurtje niet echt. 

Soms lijkt een boeiboord gepotdekseld, maar blijkt dat er in gefreesd te zijn.

vier varianten van horizontale gevelbekleding met houten delen (centrum hout), achterenvolgens potdekselen, bevel siding (afgekante gevelbeplating), zweeds rabat en halfhouts rabat (centrum hout): klik op de afbeeldingen voor een totaalplaatje:

gepotdekseld gebouw met borstwering (kvg houtbouw):

speciale potdekselschroef van fischer (een vlonderschroef):

Doel van het potdekselen, met horizontale planken uiteraard meer dan verticale, is dat minder water doordringt. De hartkant van de plank moet naar buiten gericht zijn, zodat bij kromtrekken geen kieren geeft tussen de planken; bovendien is de hartkant duurzamer.
Bij verticaal potdekselen speelt het architectonische aspect een grotere rol dan het functionele (foto onder). 

verticaal potdekselen met staalplaten in den haag de vis (arch. soeters van eldonk architecten, sinds 2016 met hun eigen bureaus pphp resp. common affairs):

De foto onder laat de getrapte weeg zien van het Tsaar Peterhuisje in de Zaanstreek.
De breedte van de plank is bijvoorbeeld ca. 15 cm en de overlap ca. 2,5 cm.

potdekselen in de zaanstreek (zaans industrieel erfgoed):

Documentatie
- Richtlijnen voor gepotdekselde Eternit gevelstroken op houten draagstructuur (van Eternit) 

Zoals gesproken wordt over "vloerdelen" (planken voor de vloer), bestaat ook de term "potdekseldelen" (planken toegepast voor het potdekselen).
Ook bestaat er een betonnen variant van de houten potdekseldelen, die zonder extra behandeling of een eenmalige behandeling met betonverf goed weerbestendig zijn, voor bv. schuren. In dit geval vormen vaak meer delen aaneen een betonnen plaat. Van een afstandje is soms zelfs niet goed te zien dat het om een betonnen variant gaat.
Potdekselen kan ook met andere materialen dan hout, bijvoorbeeld kunststof (o.m. Keralit, Werzalit), staalplaten (foto boven met verticale potdekseldelen) en Rockpanel.

Meer voorbeelden en methode.

Verg. rabatdeel, Zweeds rabat, messing-en-groef.

Eng. weatherboard, weatherboarding