energiepaal

"De energiepaal is een geprefabriceerde betonnen heipaal met een kunststof element, waardoor een vloeistof wordt gepompt. Met behulp van een warmtepomp wordt in de winter warmte aan de circulatievloeistof in de energiepalen onttrokken en hoger op temperatuur gebracht, warm genoeg om het gebouw te verwarmen. Het onttrekken van warmte uit de paal en via de paal warmte uit de bodem betekent dat er afkoeling van de bodem plaatsvindt. De zo kouder geworden grond kan in de zomerperiode voor koeling zorgen. De positieve eigenschappen van de twee tegenovergestelde seizoenen vullen elkaar op die manier uitstekend aan en overschotten worden toch volledig benut.

klik voor groter:

klik voor groter:

De Quickscan Energiepaal van Van Nieuwpoort prefab beton geeft in een vroeg stadium van een ontwerp aan de hand van kengetallen een inzicht in de dimensionering van de diverse onderdelen van het gebouwconcept zoals bijvoorbeeld het vermogen (kW) van de energiepalen in combinatie met de capaciteit van de warmtepomp." Een tijd geleden was onzeker hoe de dimensionering van de energiepalen moest plaatsvinden. De quickscan biedt hiervoor een goed handvat.

Een paar aspecten bij energiepalen:
- Het systeem met energiepalen is een gesloten systeem en de circulatievloeistof komt niet in aanraking met het grondwater.
- Het meeste profijt van energiepalen wordt verkregen indien de hoeveelheid warmte die aan de palen (grond) wordt onttrokken in evenwicht is met de warmte die wordt toegevoerd. Het nut schuilt in de regeneratie van de grond, dwz. de grond wordt niet te koud of te warm door het gebrek aan evenwicht tussen zomer- en wintergebruik.
- De gebruikte vloeistof kan water met antivries zijn. Bij een te lage temperatuur van de circulatievloeistof kan de grond rond de paal bevriezen, wat de draagkracht kan beïnvloeden; een paal op kleef werd daarom niet als energiepaal gebruikt. Met een goede instelling van de warmtepomp kan bevriezen van de grond uiteraard vermeden worden.
- Gebieden met een lage grondwaterstand (Zuid-Limburg) of met een dik veenpakket (rond Gouda) zijn waarschijnlijk minder geschikt voor energiepalen.
- De energiepaal is te beschouwen als een eenvoudige vorm van betonkernactivering. Hoewel de energiepaal nog niet frequent wordt ingezet, is er toch zeker belangstelling voor. 
- Naast energiepalen worden bij de bouwprojecten vaak andere energiebesparende maatregelen genomen.
- De vraag blijft toch wel of de hoeveel energie die geleverd of onttrokken wordt aan de naburige grond voldoende is om de kosten te rechtvaardigen. Vaak zal er een berekende afweging gemaakt worden tussen energiepalen en traditionele warmte-koude-opslag.

grondtemperaturen en seizoenen; klik voor groter:

Documentatie
- Handboek energiepalen van TNO (uit 2003) 

- Een voorbeeld van een Quickscan van Betonson / Van Nieuwpoort prefab beton (Excel-sheet november 2009) 

Bronnen zijn o.m. Van Nieuwpoort prefab beton en TNO.

Verg. warmtewisselaar, groene energie.