bouwteam

Een bouwteam is een aantal mensen dat al in een vroeg stadium van de bouw vanuit hun specifieke deskundigheid regelmatig overleggen om ontwerp en realisatie van een bouwproject sneller en vooral beter te laten verlopen. 

Doelen en subdoelen van een bouwteam zijn vooral:
- de faalkosten te verlagen (minder kosten)
- het bouwproces goed te laten verlopen (minder tijd), door meer gefundeerde afwegingen in alle bouwfasen, afstemming van de werkzaamheden, minder beslismomenten, minder stops en opnieuw uitvoeren tijdens het bouwproces
- in een vroeg stadium de mogelijkheden en onmogelijkheden van een opdracht of ontwerp te inventariseren; de vakkennis van alle partijen optimaal te gebruiken (aannemer, constructeur, installateur e.d.)
- overleggen over alternatieven m.b.t. mogelijkheden, producten, materialen, kosten, tijdlijnen
- afstemmen van de werkzaamheden
- één aanspreekpunt in alle fasen van het bouwproces
- tevredenheid bij alle partijen.

Bouwteams zijn soms noodzakelijk geworden om de volgende redenen:
- de werkzaamheden worden steeds verder opgedeeld met als gevolg steeds meer onderaannemers en het uiteenvallen van verantwoordelijkheden; de verantwoordelijkheid is verdeeld; het bouwproces lijkt een aaneenschakeling van onderling nauwelijks afhankelijke taken
- vaak bepaalt de architect de productkeuze voor ruwbouw; de kennis van de architect  is door de veelheid aan nieuwe producten, toepassingen, materialen en wetgeving niet meer in staat alle afwegingen te maken; daarnaast is de architect minder toereikend om als bouwcoördinator (bouwmeester) te fungeren
- de toegenomen concurrentie resulteert vaak in minder nauwkeurig werk, ook al in de ontwerpfase, en materialen van inferieure kwaliteit; belangrijke reden hiervoor is dat immers vaak de laagste offerte wordt gehonoreerd; de opdrachtgever acht zijn rol ondergeschikt aan het feitelijke eindresultaat
- iedereen in het bouwproces zelf (ondernemingen, leveranciers, uitvoerders, bouwvakkers) is steeds meer op het eigenbelang en op geld gericht, niet op het leveren van kwalitatief goed werk; dit wordt wel het "vechtmodel" genoemd met als resultaat faalkosten en bouwfouten; er wordt door de uitvoerder geen prijs gesteld op het signaleren van onvolkomenheden; niemand voelt zich verantwoordelijk
- opzichters bestaan niet echt meer in de bouw; voor veel uitvoerders lijkt te gelden: er hoeft geen verantwoording te worden afgelegd
- in de bouwopleidingen lijkt vakmanschap soms ondergesneeuwd, wellicht door nieuwe materialen, methoden e.d. maar ook door het verschil in inhoud en kwaliteit van de opleiding; verbeter de koppeling tussen bedrijfsleven en opleidingen
- de lijn van bouwpartij naar degene die bevoegd is een beslissing te nemen, is in alle bouwfasen lang; het duurt lang voor een beslissing is genomen
(in het bouwteam zijn de lijnen bekend en zeer kort; beslissingen kunnen hier vrij snel worden genomen)
- de doorlooptijd van een tussentijdse aanpassing van de functionaliteit of uitvoering, door de opdrachtgever voorgesteld, is vergelijkbaar lang; het duurt lang voordat de gevolgen van tussentijdse aanpassingen zijn "doorgerekend" (in een bouwteam aanzienlijk te versnellen)
- er komt steeds meer wetgeving die extra eisen stelt aan de manier van aanbesteden, maar ook aan energiezuinigheid, duurzaamheid, brandveiligheid e.d. (denk in dit verband ook aan Europese wetgeving versus eigen wetgeving).

Een bouwteam kan, mede afhankelijk van de omvang van het bouwproject en van de gestelde doelen, verschillend van samenstelling zijn:
- architect
- hoofdaannemer en onderaannemers
- constructeur
- installateur
- de opdrachtgever of ontwikkelaar, bv.  ivm. veranderingen in het ontwerp of de uitvoering die, met dezelfde functionaliteit en kwaliteit, kosten en tijd besparen (of het project nu wat duurder maakt maar in de toekomst veel kosten bespaart)
- eventueel het bedrijf dat het onderhoud van het gebouwde gaat uitvoeren (exploitatie, energieverbruik, levensduur van materialen en installaties)
- anderen kunnen, meestal tijdelijk, aan het bouwteam speciale adviseurs worden toegevoegd, zoals bv. de leverancier van bouwelementen (bij innovatieve oplossingen of als de kennis van een product in een bepaalde toepassing niet bekend is), deskundigen mbt. brandveiligheid, interieurarchitect, tuinarchitect.

Soms wordt een bouwteam door de opdrachtgever (klant, projectontwikkelaar) samengesteld of ingehuurd, soms door overige belanghebbenden (bv. een langdurende samenwerking tussen architect en aannemer). 

De werkingsduur van een bouwteam omvat vrijwel het gehele bouwproject, grof aangegeven van voorontwerp tot oplevering, hoewel ook een beperkter traject voorkomt.

Andere aspecten:
- de term bouwteam geeft goed weer wat de bedoeling is: in teamverband het gehele bouwproces opzetten en stroomlijnen (de term bouwgroep geeft minder homogeniteit, samenspel en gerichtheid aan); voor heilige huisjes en egotrippers is geen plaats
- in alle bouwfasen dienen de documenten inhoudelijk goed gecontroleerd te zijn op juistheid en volledigheid (voorontwerp, definitief ontwerp, bestekken enz.); bij bespreking van die documenten in een bouwteam komen, door aanwezigheid van de diverse disciplines, "vanzelf" onduidelijkheden, onjuistheden en onvolkomenheden aan het licht
- meestal fungeert het bouwteam vooral als overlegorgaan, maar het bouwteam kan ook het ontwerp maken e.d.
- hoewel het om overleggen gaat: in ieder geval mag er geen sprake zijn van een vergadercultuur, maar gaat het om de doelgerichtheid
- een enkele keer kan een bouwteam juist minder positief werken: als het project betrekkelijk klein is en er toch teveel "overleggers" zijn (onnodige tijd en kosten).

Overigens, aspecten die, naast bouwteams, een positieve invloed kunnen hebben op het bouwproces:
- alle belanghebbenden maken gebruik van één model waaruit gewerkt wordt zodat niet elke discipline zijn eigen (vaak verouderde) afslag heeft van het betreffende bouwdocument (virtueel bouwen, NLCS, BIM Bouwinformatiemodel e.d.)
- als ook het onderhoud van het gebouwde bij het project behoort, wordt verwacht dat de uitvoerende partij zo zeker mogelijk wil zijn over de kwaliteit van het gerealiseerde
- als de bouwopgave is opgesteld met parametrisch ontwerpen (de vele variabelen maken het ontwerp flexibel, gemakkelijk aanpasbaar)
- steeds belangrijker zal worden op welke partij je wel en op welke je niet kunt "bouwen" (naast eigen ervaringen kan hier de registratie van constructieve bouwfouten een rol spelen); een shortlist van bedrijven waarmee goede ervaringen zijn opgedaan (als die bedrijven nog bestaan of, bij conglomeraten, in die samenstelling).

Ketenintegratie is het integreren van alle partijen van een bouwproject, een modeterm die eigenlijk gewoon een bouwteam impliceert. 

Zie ook aannemer (aandachtspunten en tips bij offerte en uitvoering), VDR Bouwgroep, maar ook bv. conceptueel bouwen en living building concept.

Eng. construction team, building team