bouwfout

Bouwfouten zijn, simpel gesteld, alle missers en onvolkomenheden die in ontwerp, tijdens de bouw of het in gebruik zijn van een gebouw naar voren komen. 
TNO benoemde ooit de bouwfout nauwkeuriger: "een fout in ontwerp en/of  uitvoering en/of onderhoud welke tot gevolg heeft dat de beoogde kwaliteit niet gehaald wordt". In elke fase van de bouw komen fouten voor.

Vaak zijn bouwfouten bijvoorbeeld het gevolg van: 
- steeds verdere opdeling van taken in het bouwproces (eilandentheorie)
- er is geen eindverantwoordelijke in het totale bouwproces (eilandentheorie weer, iedere partij is vooral met zichzelf bezig en is alleen maar verantwoordelijk voor zijn eigen taak, en zelfs dat vaak niet; de kwaliteit van de projectleider is van groot belang: "in concrete situaties moeten oplossingen worden aangedragen waarmee alle partijen uit de voeten kunnen" (Cobouw))
- ad-hoc-oplossingen door een slecht ontwerp of door tijdgebrek
- op de bouwlocatie is minder kennis van het bouwproces
- gebrek aan communicatie, fouten in de samenwerking (eilandentheorie weer)
- nonchalance
- kortzichtigheid
- onterechte zuinigheid
- de bouwer met de laagste offerteprijs wordt gekozen en soms kan het gewoon niet voor die prijs
- teveel vertrouwen in complexe of krappe berekeningen of nieuwe methoden of materialen (vroeger werd voor de zekerheid overgedimensioneerd). 

Het TNO-rapport dat gemaakt is in het kader van de Aanpak Bouwincidenten Constructieve Veiligheid (zie verderop) bevat onder meer een lijst van bouwfouten per bouwfase, geconstateerd in vooral de periode 2006 t/m. begin 2009. 

Soms hebben bouwfouten geringe gevolgen en zijn ze als cosmetisch te beschouwen, soms zijn ze dermate ernstig dat er slachtoffers bij vallen, in andere gevallen mogen bewoners niet meer op hun balkon of moeten bewoners hun woning verlaten omdat bijvoorbeeld de fundering onveilig is door te weinig wapening.
Meestal worden bouwfouten tijdig gesignaleerd waardoor ernstige gevolgen vermeden worden. Soms echter, bij bouwfouten in de constructie, storten balkons in en vallen gevelplaten naar beneden.
Een enkele keer komt een bouwfout pas veel later tot uiting, bijvoorbeeld bij een warenhuis in Korea waar het verlies draagvermogen in een paar uur voor instorten van bijna het gehele gebouw zorgde; in dit geval waren door zuinigheid de kolommen te smal en werd de grenstoestand overschreden door enorme airco's op het dak (foto geheel rechts).
Extra nadeel van een bouwfout is dat de herstelkosten enorm hoog kunnen zijn.
Een zeer specifieke vorm van "bouwfouten" belandt uiteindelijk op het bord van de opdrachtgever: een te complex ontwerp kan veel hogere onderhoudskosten tot gevolg hebben. Voorbeelden zijn ramen die vrijwel niet gewassen kunnen worden, zeer hoge vides met veel stookkosten en waar lampen verwisseld moeten worden. "Stel de architect medeverantwoordelijk voor de onderhoudskosten", is een tip van Alexander Bos (van de toenmalige Certificering voor Facility Managers CFM).

Gegevens van Aanpak Bouwincidenten Constructieve Veiligheid (ABC): 
"Het CUR project Leren van Instortingen! is gestart met het systematisch onderzoeken van instortingen met als doel lering daaruit te trekken en te voorkomen dat dezelfde fouten weer gemaakt worden. De ambitie is om een versterking van de veiligheidscultuur in de bouwsector te bewerkstelligen. Men heeft hier vooral de constructieve veiligheid voor ogen." (Helaas heeft dit project, ondanks de vele bouwincidenten die steeds maar blijven optreden, geen procedurele gevolgen gehad.) 
 
Voor frappante en gelukkig ook lachwekkende voorbeelden van bouwfouten zie bijvoorbeeld Bouwwereld Bouwfouten.
In alle bouwopleidingen moet, naast bouwfysica, meer aandacht zijn voor communicatie en bouwmanagement, maar wat vaak nog meer nodig is: gewoon een permanente opzichter van goede wil en als het even kan meewerkend.
Voor consumptiegoederen geldt wel eens de regel "Nieuw is nog net niet stuk" (van wie was die uitspraak?), waarmee bedoeld wordt dat het lijkt of er door fabrikanten iets ingebouwd is dat een apparaat na een (zeer beperkt) aantal jaren sowieso defect is. Hopelijk gaat dat niet op voor de installaties in de bouw.

vallende balkons, maastricht:

bouwfout, instorten door overschrijden grenstoestand door overmatige belasting van airco-units op het dak (samen 50 ton extra belasting op het dak, d.w.z. 3 maal de ontwerp-belasting), seocho-gu, zuid-korea, 1995:

Zie ook aannemer (aandachtspunten en tips bij offerte en uitvoering), faalkosten, klantgericht bouwen, GIW, past performance, management.

Eng. construction defect