opgelegde vervorming

Opgelegde vervorming is een vervorming die krachten in de bouwconstructie veroorzaakt. Opgelegde vervorming wordt veroorzaakt door krachten in de constructie, bijvoorbeeld onder invloed van temperatuur of krimp. 

Opgelegde vervormingen zelf zijn vaak helemaal niet ernstig en kunnen vaak door de elastische vervorming (uitzetten o.d.) worden opgenomen, bijvoorbeeld:
- de vervorming van een brugdek door de dagelijkse wisselingen in de temperatuur van de omgeving wordt opgevangen door een kleine opening (voeg) of bij een grotere brug door een speciale voegovergang
- een muur van metselwerk waar uitzetting en krimp worden opgevangen door dilatatie.

Ernstiger is het wanneer de opgelegde vervorming wordt tegengehouden (verhinderde vervorming), bijvoorbeeld beide uiteinden van een balk of staaf worden vastgezet terwijl de temperatuur verhoogd of verlaagd wordt. Deze verhindering kan tot enorme spanningen in de constructie leiden. Bij bijvoorbeeld beton kunnen bij verhinderde vervorming doorgaande scheuren ontstaan; hier zijn speciale scheurwijdte-berekeningen en -modellen gemaakt. 

Eigenlijk geeft de term verhinderde vervorming de problematiek beter weer.

voorbeeld een staaf bij afkoelingbij (a) vrije vervorming, dat meestal zonder gevolgen is, en bij (b) verhinderde vervorming dat grote trekspanningen tot gevolg heeft (tekening r. parandakhteh, aangepast):

Verg. kruip, zeeg, relaxatie, belasting.