"Boerderijen van het
Oldambster type zijn omstreeks 1720 vanuit Oost-Friesland in Oost-Groningen ingevoerd." Bij
dit boerderijtype liggen woonhuis en schuur in elkaars
verlengde: de nok van het huis loopt door in die van de schuur. Huis en schuur
zijn dus even hoog, maar het woonhuis is meestal smaller dan de schuur. "De karakteristieke verspringingen van
de zijgevels die het verschil in breedte overbruggen, worden
"krimpen" genoemd."
Het Oldambt is het noordelijkste gedeelte van Oost-Groningen en wordt gekenmerkt door open uitgestrekte landbouwgronden met verspreid liggende boerderijen en boomaccenten.
De eerste verdieping van het huis-deel van de Oldambster boerderij is vaak een zaadzolder
(korenzolder), dus geen woon- of slaapvertrek ondanks het vaak
"normale" uiterlijk. De vooral lage vensters van die verdieping worden
zaadvensters genoemd.
Er zijn vaak keldervensters, beveiligd met dievenijzers.
De schuren hebben vaak drie beuken. De hoge
middenbeuk was voor opslag en voor het dorsen van de oogst. De ene lage zijbeuk
was de grupstal voor de koeien, dus met een goot om de mest af te voeren. In de
andere lage zijbeuk stonden de wagens.
De stenen schuur heeft vaak een houten constructie (houten kolommen, houten
schoren e.d.), wat tijdens aardbevingen gunstiger is gebleken dan een opbouw van
steen (zie evenetueel aardbevingsbestendig
bouwen).
Veel herenboerderijen in het open land zijn het slachtoffer geworden van de
bodemdaling door de aardgaswinning. Gebrek aan geldelijke middelen speelt de
huidige eigenaars soms parten. Door het uitblijven van goed onderhoud raken veel
van deze boerderijen in verval, wat uiteindelijk sloop tot gevolg heeft. De
boerderijen zijn vaak te groot om door één gezin bewoond te worden en vaak
slecht geïsoleerd, wat reguliere verkoop moeilijk maakt. Deze boerderijen
worden "huilende bruiden"
genoemd.
zaadvenster rood omcirkeld; keldervenster
groen omcirkeld; oldambster boerderij, nieuw-beerta, hoofdweg 51, anno 1874; de 1e
verdieping is een zaadzolder (korenzolder); de vensters daarvan heten
zaadvensters; het balkon is louter verfraaiing en natuurlijk ook om aan te
geven dat de boer welgesteld is (nazaten
de vries):