home  

discl. / ©, lid NVJ

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
stikstofcrisis en oplossingen


erosie

 

erosie


1. Erosie bij gesteenten
Erosie is af- of uitslijping van land (gesteenten) onder invloed van het weer (weerselementen). 
De term verweren is het verschijnsel dat een gesteente of een ander materiaal vergruist of afbreekt, terwijl erosie meer de veroorzaker benoemt van dat verweren.

Verwering is onder te verdelen in:
- fysische verwering waarbij de mineralogische samenstelling van het gesteente niet verandert, bijvoorbeeld door temperatuursverschillen, neerslag, ijs, wortels, wind, stromend water; vooral in woestijngebieden kan door snelle temperatuurverschillen het gesteente aan de oppervlakte vergruizen; bij het bevriezen van water in poriën en kieren in een gesteente kan dat vergruisd worden
- chemische verwering waarbij de samenstelling verandert, bv. kalksteen dat oplost in zuur water

Afhankelijk van de plaats en manier van verweren zijn als erosie te onderscheiden:
- glaciale erosie, gletsjererosie, erosie door ijs; sneeuw van gletsjers wordt onder druk van het sneeuwpakket ijs en bij bewegen slijt dit de onderliggende gesteenten
- fluviale erosie, erosie door rivieren; het dal wordt door het water en zich erin bevindend materiaal uitgesleten; daar waar de watersnelheid klein is wordt het meegevoerde materiaal weer afgezet
- eolische erosie, erosie door de wind; uitslijpen van rotsen e.d. door de zandkorrel die door de wind worden meegevoerd
- marine erosie, erosie door de zee; door het tij worden delen van duinen en rotsen af- en uitgeschuurd
- bodemerosie, erosie versneld door de mens; door ontbossing heeft de bodem op heuvelachtige terreinen geen "houvast", spoelt de bovenste vruchtbare laag van de bodem weg en kunnen modderstromen ontstaan.

De vorm van erosie door deeltjes in water, ijs of wind wordt abrasie genoemd.

Hellingsprocessen zijn als vorm van verwering of van natuurlijke bodemerosie te beschouwen, verg. de graft.


klik op de meeste afbeeldingen voor groter

erosie van een berg (gesteente) en "sortering" naar rotsblokken, grind, grof zand, fijn zand, klei, silt (naturalis, met dank aan geologie van nederland):


erosie,
glaciaal (ijs):


erosie,
fluviaal (rivier):


erosie,
eolisch (wind):


erosie,
marine (zee):


erosie,
bodemerosie:


hellingsprocessen: kruipen (creep), afvloeien, afschuiven, puinlawine, afstorten van stenen, modderstroom:


De term erosie is ontleend aan het Latijnse erosio (het aangevreten worden; kanker), denk aan het Latijnse erodere (wegknagen), dat gevormd is uit ex- (uit-, weg-) en rodere (knagen), zoals ook in corroderen. De huidige betekenis is waarschijnlijk uit het Engelse erosion overgenomen: de Engelse geoloog Charles Lyell (1797-1875) was de eerste die dit woord daarvoor systematisch gebruikte. Bron Etymologiebank.
De term eolisch is afkomstig van de naam Aeolus, de Griekse god van de wind.
De term marine is afkomstig van het oud-Franse marin (van de zee, maritiem), en rechtstreeks van het Latijnse marinus (van de zee), van mare (zee, de zee, zeewater), van de Proto-Indo-Europese wortel mori (watermassa). Bron Online Etymology Dictionary.

Met dank aan o.m. GeoWisVlio, Maarten Vanneste, Waterschap Limburg.

Zie ook gesteentecyclus, sedimentair gesteente.

Eng. erosion


2. Erosie bij metalen
In de metaalbewerking is erosie het verschijnsel dat metalen aangetast worden door de uitslijpende werking van vloeistoffen. 
Vaak is corrosie van het metaal het gevolg van deze vorm van erosie en wordt daarom erosiecorrosie genoemd.


erosie van metaal, ribbels door erosiecorrosie:


erosie van metaal, druppelerosie aan turbineschoep:


Met dank aan o.m. Kema (onderdeel van Cesi).

Eng. erosion; erosiecorrosie is erosion corrosion