emy-spant

Het Emy-spant is een gebogen gelamineerd spant in een kapconstructie waarbij de latten/planken niet aan elkaar gelijmd worden, maar met bouten of spijkers aan elkaar bevestigd zijn en met ijzeren beugels (klemmen) tegen elkaar worden gehouden. Omdat naaldhout geen kromming behoudt, kunnen op die manier de spantbenen gebogen blijven. Soms is uitsluitend het onderste deel gebogen en de rest is recht en uitgevoerd in vol hout.

Het Emy-spant vertoont veel gelijkenis met het Philibertspant (schenkelspant, van gebogen hout) en met het Schulz-spant (van gebogen, gespleten stammen).

Voordelen van het Emy boogspant ten opzichte van een "normaal" dakspant:
- grote ruimten zijn te overbruggen (grote overspanningen tot ca. 20 meter)
- de grote vrije hoogte
- geen zijdelingse druk op de muren
- te vervaardigen met dunnere planken (minimaal 5 lagen voor de "balk"dikte).

Nadeel is waarschijnlijk:
- wat gecompliceerder bouw (door de bouten / spijkers en de metalen beugels en de spanning die erop moet blijven staan; ook de afgezaagde einden van de bogen kunnen door een ijzeren band beschermd zijn tegen splijten).

Soms wordt ook een verticale trekstang toegepast: in de afbeelding verderop is te zien dat de trekbalk hiermee opgehangen is aan het Emy boogspant.

Het Emy-spant is genoemd naar kolonel Armard Rose Emy die ca. 1830 dit type spant introduceerde voor grote steunpuntloze overspanningen; hij vermeldde deze methode voor het eerst in zijn "Description d’un nouveau system d’archs pour les grands charpentes" in 1823.

twee voorbeelden van een emy gelamineerd spant (libornes barak, 1856, en, waarschijnlijk het enige voorbeeld van een emy-spant in nederland, de voormalige weverij salomonson aan het kerkhof zuidzijde 3 in zierikzee, 1839-1840); (resp. university of cambridge dept. of architecture en stichting dorp stad en land):

emy-spanten bij verbouwing uit 1839-1840 van woonhuis tot weverij, overspanning ca. 9 meter; kerhof zuidzijde 3, zierikzee (foto m. raaijmakers, 2011, stichting dorp stad en land):

emy-spanten (stichting dorp stad en land):

emy-spant met een trekstang, een gesmeed anker, een soort hangijzer waarmee de trekbalk aan het emy-spant is opgehangen; blokkeels zorgen voor de verbinding van het boogspant met de muurplaat en er zijn muurstijlen ter versteviging.; detail ontwerptekening mospoortkazerne, leiden (doc pv_pv32103.12, erfgoed leiden en omstreken, met dank aan edwin orsel):

emy-spant (university of cambridge dept. of architecture):

deel van een emy-spant (stichting dorp stad en land):

Documentatie

- A New Wood Roofing System: Marac’s Barracks and Colonel Armand Rose Emy’s Innovative System (van Alessandra Mongelli)

Ook het schenkelspant (Philibertspant) werd wel uitgevoerd als gelamineerd spant.

Met dank aan University of Cambridge Dept. of Architecture, Stichting Dorp Stad en Land en de heer C. Schotte van de gemeente Pijnacker-Nootdorp.