schulz-spant

Een Schulz-spant is een boogspant waarbij het grootste deel van de spantbenen bestaat uit bij elkaar gehouden, gebogen, gespleten dennen- of grenen stammen en het nokgedeelte een soort makelaarsdriehoek vormt.
"Het principe (...) gaat uit van goedkope dennen- of grenen stammen die in de lengte voor een deel worden gespleten of ingezaagd, zodat ze makkelijker kunnen worden gebogen". 
Het bijeenhouden van de gespleten stammen gebeurt door ijzeren beugels zoals bij het Emy-spant.

Voordelen of nadelen van het Schulz-spant ten opzichte van schenkelspant (Philibertspant) en Emy-spant:
- eenvoudiger bouw? (even zoeken naar de juiste stammen, splijten / inzagen maar wellicht zijn "standaard"-latten bij een Emy-spant gemakkelijker)
- afhankelijk van de lengte van de stammen (én van de gewenste vrije hoogte), kan de makelaarsdriehoek kleiner of groter zijn
- de constructieve sterkte en stijfheid en zijdelingse druk zijn wellicht onzeker (gespleten en gebogen stammen immers; stammen willen misschien sneller "recht" trekken dan latten?).

Het Schulz-spant vertoont veel gelijkenis met het Philiberspant (schenkelspant, van gebogen hout) en het Emy-spant (van gelamineeerd hout).

schulz-spant, giethal keppelse ijzergieterij, laag-keppel, ca. 1840, gesloopt 1988; klik voor groter! (boek/pdf h. janse, houten kappen 1000-1940, uitgave 1989):

schulz-spant, hier met minder vrije hoogte dan het spant op de afbeelding hierboven, zuid-willemsvaart 177, 's-hertogenbosch, ca. 1854; klik voor groter (boek/pdf h. janse, houten kappen 1000-1940, uitgave 1989):

De term Schulz-spant is afkomstig van de Pruisische majoor-ingenieur Schulz: "Kappen zamengestelld uit gebogen denen- of greenen stammen".

Met dank aan Edwin Orsel "Zeldzame negentiende-eeuwse boogspanten" in Nieuwsbrief 78 van Stichting Bouwhistorie Nederland, dec 2024.