gelamineerde spant, gelamineerd hout

Ook: gelijmde spant, volwand gelijmde spant, gelijmd hout, glulam (uit Engelse "glue" en "laminated"). 
Een gelamineerde spant is vervaardigd uit aan elkaar gelijmde planken en wel zó dat een volledig samenwerkend geheel ontstaat. Het hout is in één richting gelamineerd (CLT-hout is meerlaags hout in twee of drie richtingen).
Gelamineerde spanten maken meestal deel uit van de dragende constructie van het dak. De krachten van spanten en dak worden soms niet op de muur, maar op de fundering gericht. (Overigens, er was ooit een niet-gelijmde gelamineerde spant, het Emy-spant.) 

Enkele voordelen van gevingerlast gelamineerd hout vanuit economisch aspect zijn:
- alleen lang hout, dus minimaal afkort/lengteverlies
- gelamineerd hout is "homogener" dan gezaagd hout (sterkte van een houten balk is mede afhankelijk van door bijvoorbeeld kernhout of spinthout en optreden van kwasten)
- door het verlijmen sterker dan vergelijkbare balken van hout
- de afmetingen van het spant zijn niet meer afhankelijk van de lengte van een boom
- de gerealiseerde vormen zijn legio: in de vorm van een parabool, een cirkel en andere gebogen en geknikte vormen
- zowel voor dragende als niet-dragende constructies
- kortere doorlooptijden, dus hogere productie met bestaande middelen
- minder afvalkosten, het hout is immers vrijwel 100% bruikbaar
- geen onaangename verrassingen meer over afvalpercentages, dus meer zekerheid in de calculaties.

Gelamineerde spanten zijn in bogen te vormen, bijvoorbeeld in S- en C-bogen, fraai van uiterlijk en, zeker bij bogen, sterker dan niet-gelamineerd hout. Voor buitengebruik worden bijvoorbeeld lariks spanten verduurzaamd door wolmaniseren met superwolmanzout-CO.
Heko Spanten geeft maatregelen voor de bescherming van gelamineerd hout, die ook getoond worden één van de afbeeldingen verderop:
- ruime overstekken (droog houden van de constructie)
- geventileerde constructie
- afdekken van de kopse kant
- buitenconstructie afgedekt met schuine plank
- kolommen niet onmiddellijk op kolomvoet
- hout nooit helemaal inpakken (ventilatie moet mogelijk zijn).

Naast spanten wordt gelamineerd hout ook voor doosconstructies gebruikt. Voorbeeld hiervan is de fietsbrug over de Hollandse IJssel , uitgevoerd als houten doosconstructie van gelamineerd hout: het hout is gelamineerd vurenhout, heeft een laag vochtgehalte en de blokken zijn aan elkaar verlijmd, de brug heeft een dek van gietasfalt. Voor een optimale stijfheid wordt bij wat verder overhangende brugdelen het gelamineerde hout horizontaal gebruikt (horizontaal verlijmd). Voor grotere overspanningen zijn ook houten bruggen met stalen voorspandraden leverbaar. 

Gelamineerd hout wordt bij CLT (cross-laminated timber, kruislaaghout, KLH) toegepast in de vorm van constructieve panelen: bij CLT is het hout in meer richtingen gelaagd en niet in één richting zoals bij een gelamineerd spant. 
Gelamineerd hout is te beschouwen als een specifieke vorm van een samengestelde balk, hoewel dat meestal niet zo genoemd wordt.

De brandweerstand en daarmee de brandveiligheid van hout en ook gelamineerd hout is goed (uitleg).

klik op de meeste afbeeldingen voor groter horizontaal en verticaal gelamineerd hout (heko spanten):

volle-doorsnede vingerlas of blok-vingerlas in verticaal gelamineerd hout (heko spanten):

enkele voorbeelden van bouwkundige maatregelen ter bescherming van gelamineerd hout (heko spanten):

gelamineerde spanten, met koppelingen (laminated timber solutions):

gelamineerde spanten, gereformeerde kerk, gouda:

fraai voorbeeld van gelamineerde spant, bomencentrum, baarn (heko spanten):

nog een fraai voorbeeld van gelamineerd vuren van het gewelf van het automobielmuseum, den haag (woodteq houtconstructies):

een paar bijzondere voorbeelden van gelijmde houtconstructies van de groot vroomshoop:

gelamineerd tot "potloden" met stalen kern voor bijvoorbeeld een vakwerkconstructie (de groot vroomshoop):

geen spant maar gelamineerde kruisverbanden (de groot vroomshoop):

profielen uitgevoerd in gelamineerd hout (heko spanten):

Documentatie

- Gelamineerde spanten (ir. J.G.M. Raadschelders van TU Delft, voor Centrum Hout)

Een mogelijk alternatief voor een gelamineerde spant (van Kerto Metsä Wood).

De termen laminaat, lamineren e.d. zijn afgeleid van het Latijnse lamina (strook of plaat van stevig materiaal, strip); bron Etymologiebank. 

Met dank aan o.m. Cobouw.

Verg. CLT-hout.

Eng. laminated truss, laminated timber

Eng. ook: laminated veneer lumber (LVL), engineered wood (daartoe behoort o.m. een gelamineerde balk, een houten I-ligger en laminaat voor de vloer)