riothermie

Riothermie is de benaming van de energie die uit afvalwater van het riool wordt gehaald. Het warme water van bad, douche, wasmachine, spoelbak e.d. wordt op het riool geloosd en kan dienen als een milieubewuste warmtebron. De gemiddelde temperatuur van rioolwater is 23 graden C. In de winter is de riooltemperatuur 6 graden C. Met een warmtewisselaar kan dit temperatuurverschil worden gebruikt om energie "terug" te winnen.

Aspecten
Omdat het een vrij nieuwe manier is van energieterugwinning, is er nog niet veel ervaring mee opgedaan. Toch zijn er nogal wat aandachtspunten:
- het temperatuurverschil in de zomer is waarschijnlijk veel kleiner; energieterugwinning zal geringer zijn (en minder noodzakelijk, tenzij toegepast voor koeling, maar voor veel huishoudens is dat geen noodzaak)
- het gaat om vrij lage temperaturen, dus warmtepompen zijn nodig om de temperatuur op 30 tot 40 graden C te brengen
- infrastructureel: het gaat om vrij lage temperaturen, dus in de gebouwen is vloer/wand/plafondverwarming nodig (geen conventionele radiatoren)  
- infrastructureel: uitsluitend bij aanleg van nieuwe riolen is riothermie toe te passen (bestaande riolen uitbreiden met riothermie is veel te duur) en de nieuwe riolen met riothermie zijn aanzienlijk duurder dan de bestaande
- rioolbuizen worden zo snel mogelijk leeggepompt; voor riothermie is dat niet aan te bevelen, maar minder snel leegpompen betekent meer kans op overstromen van de riolering
- onderin de rioolbuizen ontstaat na verloop van tijd een slib waardoor het temperatuurverschil minder groot is
- wanneer door de rioolbuis voor riothermie ook (koud) hemelwater wordt afgevoerd, neemt de temperatuur van het rioolwater aanzienlijk af; is de gemiddelde temperatuur van 23 graden C in een rioolbuis gemeten die uitsluitend vuilwater afvoert of in een buis voor gemengd gebruik (hemelwater en vuilwater)?
- wat als er een "kink" in de leiding is? dat betekent ergens graven naar het defecte riool, maar waar precies?
- de verwachting is dat een riothermiecentrale 5.000 huisaansluitingen nodig heeft om 100 huishoudens warm tap- en verwarmingswater te verstrekken; is dat de moeite waard, zeker als er minder nieuwbouw plaatsvindt in economisch slechte tijden?
- het nog wat warme afvalwater dat de installatie van de rioolwaterzuivering (rwzi) binnenkomt zou eventueel kunnen worden gebruikt; dat betekent wel dat er een (veel) kleiner temperatuurverschil is dan bij riothermie dicht bij de woningen (de rwzi ligt immers ver van de bron van het warme afvalwater af), maar de grote voordelen zijn dat er geen speciale rioolbuizen nodig zijn en dat onderhoud van het systeem vele malen gemakkelijker is
- waarschijnlijk is een combinatie met bodemenergie (warmte-koude-opslag) de beste manier om de uit afvalwater verkregen energie te gebruiken; in dat geval zijn er geen speciale leidingen nodig naar de gebruikers en zijn er geen problemen voor riothermie met betrekking tot afspraken voor de lange termijn (leveringszekerheden en -voorwaarden).

Een andere manier om "het riool" als bron van energie te gebruiken, is van de afvalstoffen in het rioolwater droog slib te maken en dit te verbranden of om te zetten naar biobrandstof. De rioolwaterzuiveringsinstallatie (rwzi) kan de droge stof leveren. Van elke 10 kilo droog rioolslib kan vermoedelijk 1 liter biobrandstof worden gemaakt (en een kleine hoeveelheid waterstof, ca. 150 gram).

de speciale rioolbuizen voor riothermie; klik voor groter (uit de pdf riothermie):

Documentatie
- Voor een korte maar duidelijke uitbeelding van riothermie (van Kregting, Tauw)