pseudo-gewelf, pseudogewelf

Ook, soms: vals gewelf. Een pseudogewelf is de benaming voor een overspanning van een ruimte die op een gewelf lijkt maar die gevormd wordt door uitkragende stenen die steeds een stukje verder naar het midden van het gewelf gaan.
Bekend zijn de trulli uit het Italiaanse Apulië (zie bij dakvormen kegeldak) en de nuraghi uit Sardinië (op Sardinië zijn er meer dan 7000), maar ook de Kelten in Ierland maakten soms tumuli (grafheuvels) met gewelven van over elkaar liggende stenen.

De ronde gebouwtjes met stenen gewelven hebben dus andere namen (ze zijn ook vaak wat anders van bouw):
- in het Italiaanse Apulië trulli
- op Sardinië nuraghi
- op Corsica torre
- op de Balearen talayots.

klik op de meeste afbeeldingen voor groter pseudogewelf van een trullo:

buitenzijde van een pseudogewelf, de trulli van alberobello (italië), die gevormd worden door overlappende stenen:

pseudogewelf maya-cultuur (die geschichte der indianer nord-, mittel und südamerikas):

pseudogewelf, van een nuraghe (sardinië), van onderaf gezien:

buitenzijde van een pseudogewelf, de nuraghi in sardinië:

De term vals gewelf is waarschijnlijk een germanisme (ein falsches Gewölbe).
Het enkelvoud van het Italiaanse woord nuragi is nuraghe; Sardinisch Logudorese meervoud is nuraghes en Sardinisch Campidanese nuraxis. Herkomst van nuraghe is wellicht nurra (een stapel stenen, maar ook: een kuil in de aarde).
De term voor een rond gebouw met een koepelvormig dak is (in de Grieks-Romeinse bouw) een tholos (betekenis: koepel).

Verg. oer-bouwwijzen bij vernacular architecture zoals indlu, leem, leemsteen (adobe), mudhif, rotswoning, taigh dubh, tolek, trullo (bij pseudogewelf), en bijvoorbeeld dolmen. 

Eng. false vault; 
Du. das falsche Gewölbe, das Kraggewölbe, das Kragsteingewölbe