Ook,
soms: holwoning, grotwoning, abri (schuilplaats). Een
rotswoning is een woning in een berg. De rotswoning vindt zijn
oorsprong in bescherming tegen andere bevolkingsgroepen (een woning in een berg
is slecht bereikbaar en goed te verdedigen), tegen de hitte (een woning in een
berg is meestal koel), wellicht tegen roofdieren of wellicht simpelweg omdat er
weinig andere bouwmaterialen waren.
Veel rotswoningen zijn al zeer oud en zijn zeer lang
bewoond gebleven. Nadat in de twintigste eeuw veel bewoners werden gedwongen uit
hun woning te trekken. Tegenwoordig worden, ivm. het toerisme de rotswoningen
weer bewoond.
De bekendste rotswoningen zijn waarschijnlijk die in Göreme (Cappadocië,
Turkije). De rotswoningen in Göreme zijn uitgehouwen uit tufsteen
dat door drie verschillende vulkaanuitbarstingen is afgezet. Door de sterke erosie
zijn wonderlijke vormen ontstaan. De pieken van de "torens" worden
feeënschoorstenen genoemd (peri bacalari): geërodeerde vormen van
relatief zachte steen en een top van minder geërodeerde hardere steen. De
rotswoningen ontstonden hier toen in het begin van het christendom de christenen
voor Arabieren en Perzen naar de bergen zijn gevlucht en een schuilplaats nodig
hadden. Nadat het christendom in
deze streek werd getolereerd zijn de rotswoningen blijven bestaan mede omdat er toch
invasies waren van Arabieren. Er zijn zelfs rotskerken uitgehouwen. In de loop der tijd zijn er
rotswoningen met meer verdiepingen gekomen.
De "rotswoningen" van de Anasazi-indianen in het Mesa Verde Park in de Verenigde
Staten zijn meer klifwoningen, vrijwel niet uitgehakt uit de berg maar onder een
overhangend gesteente gebouwd.
Hoewel Petra (Jordanië) meer bekend is om zijn Schatkamer van de Farao, met Korintische
zuilen, zijn er ook eenvoudiger rotswoningen uitgehakt.
Ook de woningen en bv. de schuilkapel in de mergelgroeve in Zuid-Limburg zijn rotswoningen
(de ruimten in de mergelgroeven zijn immers juist gegraven ipv. natuurlijk
gevormd).
(tekening naar een afbeelding van ondergrondse woningen in göreme,
turkije, uit het boekje bouwkunst zonder architecten, een mondiale gids over volksarchitectuur, van john may,
librero):
"rotswoningen" (klifwoningen) in mesa verde:
rotswoning in petra, jordanië (foto stefan cruysberghs, scip):