Normaliter
is leemsteen of adobe een massieve, luchtgedroogde steen gemaakt van leem, een mengsel van
klei, silt
en
zaagsel of stro. Vaak wordt nog zand toegevoegd om de leem minder
kleiig te maken, dus juist wat schraler.
Adobe of leemsteen wordt ook wel zonsteen genoemd, omdat de
kleiblokken in de zon gedroogd werden. De kleiblokken worden dus niet
gebakken zoals bij baksteen.
Wanneer de leemsteen machinaal wordt gevormd, wordt dit ook wel een compressed
earth block (CEB) genoemd.
Aan leemkalksteen is kalk toegevoegd (6%) waardoor het
watervast is.
Voordelen van leemsteen en leemkalksteen:
- in hete, droge streken wordt leemsteen toegepast waar geen andere
bouwmaterialen beschikbaar zijn
- regelt op een natuurlijke manier de vochtigheid in huis (veel vocht in de lucht
wordt opgenomen en in drogere tijd weer aan de lucht afgestaan)
- is warmte-accumulerend (vrij
hoge massa) waardoor hitte langzaam wordt opgenomen en afgestaan en het gebouw
overdag wat koeler blijft, als het in de nacht een groot deel van de hitte kwijt
kan
- bevat geen schadelijke stoffen (is samengesteld uit natuurlijke materialen)
- wordt niet gebakken en heeft dus nauwelijks energie nodig voor een gereed
product
- bestanddelen zijn meestal lokaal beschikbaar (in Nederland en België)
- niet brandbaar
- vochtopname max. ca. 6% van het droge gewicht
- geluidsisolatie 40 cm dikke muur leemsteen is 56 dB
- voor dragende en niet-dragende muren
- ook toe te passen voor finovens en
warmtemuren
- goed recyclebaar
- leemkalksteen heeft een hogere druksterkte, 6-18 MPa (N/mm2; baksteen
ca. 20 N/mm2)
- leemkalksteen is waterbestendig.
Nadelen van leemsteen:
- leemsteen is niet bestand tegen stromend water (regen) en optrekkend vocht
(leemkalksteen is wel waterbestendig)
- de druksterkte van leemsteen is niet zo groot, 4-6 Mpa (N/mm2; leemkalksteen
6-18 N/mm2).
Opmerkingen:
- leemsteen: als metselvoeg leemmortel toepassen (droge leemsteen gebruiken)
- leemkalksteen: als metselvoeg leemmortel met toegevoegde kalk toepassen
(vochtige leemkalksteen gebruiken)
- beschadigingen repareren met hetzelfde materiaal (leemsteen of leemkalksteen)
- kenmerken e.d. voornamelijk van de leverancier.
Oskam levert leemstenen met het kloostermopformaat van
29,5 x 14 x 9 cm; deze leemstenen zijn ongebakken, uit kleihoudende aarde geperste uniforme
bouwstenen / bouwblokken. Oskam levert
ook leemsteen-machines (mobiel en stationair half-automatisch en stationair
automatisch), leemstuc,
leemverf en andere leem-producten.
Een stroleemsteen van Conluto
is "een relatief lichte, grootformaat leemsteen met een gewicht van 1200
kg/m3, die ook gebruikt kan worden als niet-dragende scheidingswand of
voorzetwand en als tussenvulling van vakwerkgevels (buiten), formaat 24 x 11,5 x
7,1 cm".