laadpaal thuis, eigen laadpunt

Een laadpaal is een paal met laadpunt (laadstation) om de accu van de elektrische auto op te laden. 
Voordelen van thuis de auto-accu opladen zijn:
- handig (dicht bij huis én je hoeft geen beschikbare openbare laadpaal te zoeken
- goedkoop laden (netto ca. 20 cent per kWh en een kilometerprijs van 4 cent (uitgaande van een verbruik van 20 kWh per 100 km rijden); bij een openbare laadpaal ca. 8 cent (4 tot 12 cent) per km en voor snelladen ca. 10 cent (5 tot 16 cent); benzine kost ongeveer 10 cent per kilometer; wanneer je zelf zonnepanelen (pv-panelen) of een windmolen hebt, is het laden van de accu van de elektrische auto nog veel goedkoper, als je tenminste kunt laden wanneer de zon schijnt of als de salderingsregeling nog geldt). 

Let op: door de enorme prijsstijging van elektriciteit en gas zal de berekening veelal anders verlopen! De onzekerheid met betrekking tot de energieprijzen maken extra berekeningen vooralsnog moeilijk.

Overigens, bij openbare laders is het leeuwendeel geen groene stroom waar de auto-accu mee geladen wordt (situatie 2020: slechts ca. 15% van de afgenomen elektriciteit is groen, biomassa niet meegerekend). 
Bij privé-laders hangt het aandeel groene stroom af van de hoeveelheid groene energie die de eigen installatie zelf opwekt en van de intelligentie van de software die de verdeling over de aangesloten apparaten regelt.

We noemen een aantal belangrijke punten waar bij de keuze van een laadpaal/laadpunt op kan worden gelet.

Allereerst:
- Het merk en type auto bepaalt nog voor een groot deel welk laadpunt geschikt is, bijvoorbeeld i.v.m. de capaciteit van accu en boordlader en daarmee van het benodigde vermogen van de laadpaal.
- De keuze van de auto zelf is zeer persoonlijk, maar houdt voor een volledig elektrische auto de actieradius in de gaten; voor velen zal een actieradius van 400-500 km redelijk zijn, dan zijn de meeste woon-werk-reizen 's winters ook nog wel te doen. De WLTP-actieradius van de auto hoort een betrekkelijk reëel beeld te geven.) 
- De (hogere) aanschafkosten van de elektrisch auto valt buiten dit artikel.
- Denk bij de keuze van een elektrische auto ook aan bijvoorbeeld zaken als belastingvoordeel (volledig elektrisch is voordeliger dan hybride), maximaal aanhangergewicht e.d.
- Een privé-laadpunt staat vrijwel altijd op eigen terrein, maar een openbaar laadpunt neemt één of twee parkeerplaatsen in waardoor uw buren (en uzelf) mogelijk moeilijker kunnen parkeren. Eigenlijk zou de gemeente voor openbare laadpalen langs de openbare weg nieuwe "parkeer"plaatsen moeten bestemmen.
- Dezelfde gemeente kan een burger verplichten op eigen grond te parkeren (dan hoeven er niet zoveel openbare parkeerplaatsen te zijn en heeft de gemeente meer winst uit grondverkoop) en een andere burger, die een eigen laadpaal in de voortuin wil plaatsen en daarvoor uiteraard een eigen oprit wil hebben, verbieden op eigen grond te parkeren (waarom? omdat er dan misschien te weinig openbare parkeerplaatsen overblijven?).
- Een elektrische auto is over het algemeen aanzienlijk zwaarder dan een brandstof-auto. Bij bussen en vrachtwagens geeft dat extra problemen door trillingen in de gebouwen in de omgeving wanneer er (te snel) over vluchtheuvels e.d. gereden wordt. Het grotere gewicht vraagt meer onderhoud aan de wegen. Daarom moet wellicht in de toekomst juist door dat grotere gewicht meer wegenbelasting betaald worden... 
- Er is steeds meer vraag naar bi-directionele laadpalen omdat die theoretisch gebruikt kunnen worden om aan het eigen net stroom te leveren. De autoaccu fungeert in dit geval als opslag van bijvoorbeeld de elktriciteit van zonnepanelen en kan als het nodig is ook aan het eigen net leveren. Er zijn overigens nog niet veel auto's waarvan de accu hiertoe in staat is (situatie 2022).

• Plaats van het privé-laadpunt

• Kosten van een eigen laadpunt

• Toegangsmethode, toegangscontrole, logboek

• Vermogen, laadtijd en laadprogramma's

• Stekker en laadkabel

• Maatregelen wat betreft veiligheid

• Meer info eventueel bij energieopslag (accu)

Plaats van het privé-laadpunt 

- Het laadpunt kan aan een paal of aan de muur bevestigd worden. 
- Hang het laadpunt of plaats de laadpaal bijvoorbeeld in de buurt van waar de auto op eigen terrein geparkeerd staat: bij de ingang van de garage of bij de voordeur wanneer voor het huis geparkeerd wordt. Parkeer de auto zo dicht mogelijk bij het laadpunt zodat de laadkabel niet te strak hoeft te staan. (Een te korte laadkabel kan niet verlengd worden, omdat er een communicatiedraad is toegevoegd.)
- Zorg er voor dat het laadstation niet zomaar aangereden kan worden.
- Bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de meterkast, dan is de installatie goedkoper.
- Wanneer het laadstation in de garage of een overdekte ruimte (carport o.d.) staat, hang daar dan ook een rookmelder en eventueel een koolmonoxidemelder op.
- Als het mogelijk is, zorg er voor dat het laadstation een beetje uit het zicht hangt, dat kan vandalisme vermijden.

Vaste laadkabel aan het laadpunt

- Onder een vaste laadkabel verstaan we een laadkabel die vast aan het laadpunt is bevestigd. Met een vaste laadkabel hoef je niet steeds de laadkabel uit de kofferbak te halen en na laden terug te stoppen. Het is een kwestie van comfort.
- Niet ieder laadpunt is uitgerust met een vaste kabel. (Een vaste kabel thuis is handig, maar een laadpaal op kantoor is hiervoor niet geschikt: auto's hebben verschillende aansluitingen en je moet dus je eigen kabel kunnen gebruiken om de auto op te laden.)
- Omdat je ook bij een openbare laadpaal moet kunnen laden is elke elektrische auto voorzien van een passende laadkabel.

Kosten van een eigen laadpunt

Bij installatie van een eigen laadpunt zijn zeer belangrijk: 
- een eigen oprit (als u nog geen eigen oprit heeft: veel gemeenten verbieden helaas het aanleggen van een eigen oprit; vraag een vergunning aan voor de eigen oprit)
- het trio laadpunt, auto, meterkast (die bepalen hoe snel je kunt laden).
  
De kosten van een eigen laadpunt zijn ca. 1.000 euro en bijkomend 600-1.500 euro (gegevens van o.m. ANWB, situatie 2020), o.m. afhankelijk van de afstand van de paal tot de meterkast en hoe eenvoudig of moeilijk die te benaderen is (wellicht moet er gegraven worden e.d.). 
In dat bedrag zijn begrepen (situatie 2020):
- installatie van de eigen laadpunt (aan de muur; aan een paal kost ca. 200 euro)
- aanleg van bekabeling (bij voorkeur zonder graafwerk; graafwerk kost ca. 100 euro per meter)
- eventueel aanleg inclusief 3-fase stroom ("krachtstroom" ca. 200 euro; nodig voor max. 11 kW laden)
- eventueel activeren 3-fase stroom door de beheerder (ca. 250 euro)
- eventueel extra groep aanleggen in de meterkast (ca. 100 euro)
- dynamic load balancing (ook wel "dynamic home load balancing" genoemd, om ervoor te zorgen dat auto, wasmachine, koffiezetapparaat enz. niet alle tegelijkertijd stroom afnemen; ca. 200 euro)
- meestal zal een slimme meter nodig zijn.

Verder is een hosting-abonnement vereist (ca. 3 euro/maand).
Zie bijvoorbeeld de ANWB (zoek op laadpunt).

Toegangsmethode, toegangsrestrictie, software

Sommige laadpunten kunnen ook uitgevoerd worden met toegangsrestrictie waardoor anderen geen gebruik kunnen maken van de laadpunt (als u met vakantie bent bijvoorbeeld). De toegangsmethode is afhankelijk van het type laadpunt en de leverancier, maar kan meestal via één van de volgende opties:
- geen controle (inpluggen is laden)
- sleutel (fysieke sleutel)
- afstandsbediening
- RFID sleutelhanger
- pin-code lock functie (geen laadpas nodig)
- kaart (toegang via pasje creditcard-formaat, zogenoemde pas-activatie).

Let op: 
- Wat mogelijk is, is vooral afhankelijk van het type laadpunt!
- Soms is zakelijk verrekenen mogelijk.

Er zijn passen zonder en met "back-office". Met een pasje en back-office zijn meer gegevens beschikbaar over het laden en kunt u mogelijk ook bij openbare laadpalen de accu opladen. Aan "back-office" zijn meestal kosten verbonden (4 tot 6 euro per maand).

Naast verschillende toegangsrestricties en laad-opties kan een slimme laadpaal met speciale software het laadpunt bediend worden, uitgelezen worden (verbruik e.d.) en o.m. voor het opwaarderen van de interne software van het laadpunt. Met zo'n zogenoemde online-laadpaal kunt u bijvoorbeeld de stroomkosten verrekenen. 
Ook kan een speciaal apparaatje, bijvoorbeeld de hub voor Zappi-connectiviteit, allerlei gegevens verstrekken (internet via kabel vereist).
Een aantal laadpunten kan werken met Maxem ("Maxem meet alle energiestromen in uw huis en stuurt bij waar nodig"). 

Logboek

- Handig is als u kunt nagaan hoeveel kWh er per dag, week, maand, jaar of sessie geladen is.
- Uitlezen van gegevens via een app op de smartphone of tablet (iOS, Android) kan mogelijk zijn.
- Eventuele communicatie via back-office via GPRS (zijn kosten aan verbonden).

Vermogen van laadpaal en accu/oplader

Laadpunten kunnen verschillende laadvermogens leveren en daarmee al of niet sneller laden. Het vermogen van het laadpunt wordt in kW gegeven (1 kW is 1000 Joule/seconde, dus een bepaalde hoeveelheid energie per tijdseenheid; 1 Joule is gelijk aan 0,25 calorie, wellicht een bekendere energie-eenheid).
Het getal in kW geeft het vermogen aan, dus wat het laadpunt kan leveren, afgestemd op wat de accu en de oplader van de auto kunnen afnemen. 

Een laadpunt kan wellicht veel kW leveren, maar de auto moet het wel kunnen afnemen: zowel het vermogen van het laadpunt als de "capaciteit" van de accu en de oplader in de auto hebben daarmee invloed op het laden en de laadsnelheid. 

De oplader in de auto (de boordlader) geeft aan het laadpunt door wat hij aan energie kan opnemen. De boordlader zet ook de wisselstroom van het laadpunt om in de gelijkstroom die de auto nodig heeft. 
Hoe hoger het vermogen van het laadpunt en de capaciteit van de boordlader, hoe sneller de accu opgeladen kan worden.

Laadtijd (van 0 naar 100%), snelheid van laden

Eigenlijk is het gemakkelijk te bepalen hoe snel de accu an de auto kan worden opgeladen:
- Bepaal het vermogen van het laadpunt (het vermogen in kW).
- Ga na wat de boordlader kan afnemen (de capaciteit in kWh).
- De laadsnelheid (h ofwel uur) is de capaciteit van de boordlader (kWh) gedeeld door het vermogen van het laadpunt (kW).

Een voorbeeld bij "normale" stroom (huisaansluiting, 1-fase):
- Vermogen van het laadpunt is bijvoorbeeld 5,8 kW (25A aansluiting fase 1 huisaansluiting geeft 25A * 230V * 1 fase = 5750 W = ong. 5,8 kW).
- Capaciteit accu en boordlader is bijvoorbeeld (a) 22 kWh voor een Twingo en (b) 95 kWh voor een Tesla.
- Laadsnelheid bij Twingo is 22 kWh / 5,8 kW = ong. 4 uur.
- Laadsnelheid bij Tesla is 95 kWh / 5,8 kW = ong. 16 uur.

Een voorbeeld bij 3-fasen-stroom (3-fasen aansluiting, 3*35A):
- Vermogen van het laadpunt is bijvoorbeeld 22 kW (32A geeft 35A * 230V * 3 fasen = 24150 W = ong. 24 kW).
- Capaciteit accu en boordlader is bijvoorbeeld (a) 22 kWh voor een Twingo en (b) 95 kWh voor een Tesla.
- Laadsnelheid bij Twingo is 22 kWh / 24 kW = ong. 1 uur.
- Laadsnelheid bij Tesla is 95 kWh / 24 kW = ong. 4 uur.

Let op:
- Het maximum waarmee via wisselstroom geladen kan worden, is afhankelijk van het merk/model auto en vaak maar 11 kW. Dat laden via wisselstroom wordt AC-laden genoemd (AC is de afkorting voor Alternate Current, Engels voor wisselstroom).
- Let op: er mogen niet teveel apparaten gelijktijdig heel veel stroom afnemen (anders springt de hoofdbeveiliging, de "hoofdstop", bij 1-fase stroom tegenwoordig 40A, ofwel max. 9,2 kW). Zeker als je zonnepanelen hebt, elektrisch kookt en veel andere zware elektrische apparaten simultaan aan hebt staan (wasmachine, wasdroger, warmtepomp, keukenboiler e.d.), is 3-fase-stroom een uitkomst. Laat een aparte groep voor de laadpaal maken. 
- Let op: het energiebedrijf rekent incl. btw ca. 700 euro/jaar extra voor een 3-fasen aansluiting van 3*35A. Verder zijn er aanlegkosten en vaak een wachttijd.

Opmerkingen:
- Wanneer vaak lange afstanden worden gereden, is een snellader bijna onontbeerlijk. Dit houdt in dat de auto en het laadpunt ervoor geschikt moeten zijn en dat er een 3-fasen-aansluiting is. "We spreken van een snellader als er geladen kan worden met een vermogen van 40-50 kW. Hiermee kan de auto in 20 tot 60 minuten 80% worden volgeladen. De laadsnelheid neemt af naarmate de batterij voller is. Hiermee voorkom je beschadiging aan de batterij." Sommige auto-accu's (de generatie 800 V) geven bij 15 minuten laden al een actieradius van 200 km.
De laadpunten thuis zullen bijna nooit werkelijk "snelladen", maar dat is thuis meestal ook niet nodig omdat de auto vaak langere tijd stilstaat. Bij energy-trading (accu laden bij goedkope stroom, ontladen bij dure stroom) is het eigenlijk wel wenselijk dat snel geladen wordt indien de elektriciteitsprijs van het openbare net laag is of als je gebruik kunt maken van zelf opgewekte elektriciteit.
 Snelladen is eigenlijk alleen bedoeld om bij grotere afstanden de accu voor ca. 80% te laden, dus via de laadpaal langs de snelweg. Voordeel ten opzichte van een "normaal" laadpunt is ook dat de accu rechtstreeks geladen wordt en niet via de boordlader van de auto; daarom laadt zo'n snellaadpunt ook met gelijkstroom (efficiënter dus sneller) en ook nog met een zeer hoog vermogen (350 kW, veel sneller).
- Houdt altijd rekening met langere laadtijden door energieverlies maar vooral door eventueel ingestelde voorkeurafname van pv-panelen, load balancing e.d. waardoor de stroom niet steeds op vol vermogen kan worden afgenomen.
- Wanneer uitsluitend stroom van de zonnepanelen wordt afgenomen, dan (a) wordt de accu (alleen) geladen als de zon schijnt en (b) duurt het laden meestal veel langer. Bij 10 zonnepanelen van 300 Wattpiek wordt max. 10 * 300 W = 3 kW geleverd door de pv-panelen. Zelfs bij een Twingo met slechts 22 kWh "vraag" duurt het laden dan nog meer dan 7 uur.
- Bij een 1-fase huisaansluiting is de laadtijd van een wat dikkere auto vrij fors. Gedacht kan dan worden aan 3-fasen stroom.
- Soms is het waantal Ah (Ampèreuur) gegeven. Berekening naar kWh: aantal Ah * aantal Volt = aantal Wattuur en delen door 1000 geeft het (maximaal) aantal kWh.

Verschillende laadprogramma's (wat wilt u en wat kan er?)

Op welke manier geladen wordt en hoe goedkoop dat is, wordt mede bepaald door de manier waarop het laadpunt kan omgaan met de aanwezigheid van zonnepanelen, (wisselende) lage tarieven en wat nog meer aan elektriciteit verbruikt wordt. 
Let op:
- Voor verschillende opties is een slimme meter (de elektriciteitsmeter in de meterkast) vereist en/of een abonnement en internetverbinding met een back-office.
- Voor de meeste opties is een laadpunt in de zogenoemde Mode 3 vereist. Mode 3 laden is laden met communicatie tussen auto en lader. Via de laadkabel wordt doorgegeven hoeveel stroom de auto mag afnemen. Zowel 1-fase ("huisstroom") als een 3-fasen-aansluiting zijn mogelijk. Soms zijn aanpassingen in de meterkast nodig. Met Mode 3 kan snel geladen worden wanneer de aansluiting dat toelaat. (Iets meer over modes.)

Er kunnen verschillende laadprogramma's mogelijk zijn (ga dit na, vóór aanschaf van een laadpunt!):
- Plug&Charge. De eenvoudigste manier; inpluggen betekent laden. Er is geen optie "slim laden": er wordt geen rekening gehouden met goedkope stroom e.d., er is geen load balancing e.d. "De kWh die geladen kan worden is vooral afhankelijk van de meterkast die u heeft. Bij installatie zal deze ingesteld worden." 
- ECO modus. Laden maakt zoveel mogelijk gebruik van eigen energie (pv-panelen). Zodra de eigen productie te laag is, wordt er vanuit het openbare net bijgeladen.
- ECO+ modus. Dit laden duurt lang, maar maakt in principe uitsluitend gebruik van de zelf opgewekte energie (zonnepanelen). "Het opladen wordt gepauzeerd als de eigen productie even te laag is (bijvoorbeeld bij wolken). Kies zelf het percentage minimaal groen laden."
- Snel laden op maximaal vermogen. Er wordt in deze modus ook vanuit het net bijgeladen als er te weinig eigen productie is.
- Boost functie. De boost functie zorgt er voor dat de accu een minimum laadhoeveelheid heeft, een soort korte snellaad-functie.
- Laag tarief sensor. Er wordt uitsluitend geladen wanneer er een laag tarief is. (Bij pv-panelen waarschijnlijk niet toepassen, 's nacht is er laag tarief maar geven de pv-panelen geen stroom.) 
- Gebruik van timers. Met behulp van programmatische tijdschakelaars kunt u aangeven wanneer geladen mag worden.
- Dynamic load balancing (ook we genoemd peak shaving). De laadpaal houdt rekening met het overige elektriciteitsverbruik waardoor er een gelijkmatiger verbruik is. ("Het laadpunt meet via de slimme meter hoeveel stroom er in huis gebruikt wordt. Op het moment dat de capaciteit van de netaansluiting wordt overvraagd zal het laadpunt op een lager vermogen gaan laden waardoor overbelasting wordt voorkomen. Een slimme oplossing zonder dat uw aansluiting moet worden verzwaard.")
"Maxem meet alle energiestromen in uw huis en stuurt bij waar nodig."
- Zwermbatterij (GridShield?). Gebruik van alle aangesloten accu's om congestie in het elektriciteitsnet te vermijden. Lijkt uitsluitend mogelijk voor de eigen laadpalen van particulieren en bedrijven. Aansturen van openbare laadpalen is niet handig: een aan de laadpaal gekoppelde auto kan niet zo maar ontladen worden omdat die anders de gehele tijd de laadpaal bezet houdt (wordt een chaos met boze automobilisten).
- Beperking overig elektriciteitsverbruik (ofwel: aanpasbare import vermogens limiet). "Dit kan ingesteld worden om het huisverbruik te beperken tijdens het laden." Om geen slaaf van je auto te worden zal dit meestal niet gewenst zijn.

De stekker en de laadkabel: aan de laadpaal-zijde en aan de auto-zijde

Helaas is het nog steeds zo dat er verschillende soorten stekkers zijn, omdat verschillende merken auto's ook vaak verschillende typen laadkabels hebben. "Het is belangrijk dat het type aansluiting compatibel is met het merk auto dat u rijdt."

De stekker aan de laadpaalzijde van de laadkabel is (in Europa) altijd een Type 2 stekker (ook genoemd "Mennekes-stekker"). Door deze standaard kun je je elektrische auto bij ieder (openbaar) oplaadpunt opladen.

Verschillende typen stekkers aan de auto-zijde van de laadkabel zijn o.m.: 
- Type 1 stekker (ook genoemd "Yazaki"; voor VS en Japan; eigenlijk voor 110 V, laadt bij ons dus langzamer)
- Type 2 stekker ("Mennekes"; zowel 1-fase (huisaansluiting, 230 V) als 3-fasen-aansluiting mogelijk; in Europa standaard voor opladen van elektrische auto's)
- Type 3 stekker komt alleen bij laadstations voor en alleen in Frankrijk en Italië.
- Combo stekker (nieuwe Europese standaard; zowel gelijkstroom als wisselstroom; Mennekes past, maar Chademo niet) (Iets meer over gelijkstroom en wisselstroom.)
- Chademo-stekker (gelijkstroom; voor snelladen).
- CCS-stekker (Combined Charging System; gelijkstroom; voor snelladen).

Maatregelen wat betreft de veiligheid

Naast de al genoemde toegangscontrole (tegen ongeautoriseerd gebruik) en de maatregel bij de locatie van het laadpunt (rookmelder, tegen vandalisme e.d.):
- Gebruik uitsluitend goedgekeurde lader en kabels.
- Zorg voor beveiliging tegen kortsluiting (een optie bij de laadpaal?).
- Laat de installatie door een erkend elektrotechnisch bureau installeren. 
- Overleg eventueel met iemand van de gemeente of de brandweer over te nemen (extra) veiligheidsmaatregelen.
- Probeer niet via een gewoon stopcontact te laden: "Een stopcontact kan maximaal 1-fase 10A leveren, maar is er niet voor gemaakt om deze piekbelasting continu op een veilige manier te leveren. Dit resulteert in gesmolten wandcontactdozen en andere vervelende scenario's."

laadpaal stekker type 2 mennekes (ev-database):

waarschijnlijk het kleinste laadpunt, model eo mini laadstation, mode 3 type 2 stekker met 32 ampère over 1-fase; afmetingen 175 x 125 x 95 mm (laadkabeldiscounter):

laadpunt, muurbevestiging, hier een variant zonder vaste kabel (zappi):

laadpunt, muurbevestiging, mennekes amtron, hier de variant met vaste laadkabel (laadpunt):

Met dank aan EV-database (voor allerlei gegevens van heel veel elektrische auto's), ANWB (zoek op laadpunt of op keuzehulp), Elec2go, Laadkabeldiscounter, Autolaadkabel. 

Zie eventueel elektra en gas verbruik, groene stroom, nul-op-de-meter, pv-paneel, smart-grid.

Eng. laadpaal is electric vehicle charging station, EV charging station, electric recharging point, charging point, charge point, electronic charging station (ECS), electric vehicle supply equipment (EVSE) Met dank aan Wikipedia.
Eng. gelijkstroom is Direct Current (DC); wisselstroom is Alternate Current (AC)
Eng. gelijkstroom snelladen is Direct Current Fast Charging (DCFC)