knelplank

Ook: kneldeel, knijpdeel. Een knelplank is een plank die het opwaaien en beschadigen van het riet bij de rieten dakvoet voorkomt en tevens zorgt voor een goede afwatering van het dak, d.w.z. dat het water via het onderste riet neerdaalt en niet langs de muur (ook omdat het riet doorloopt voorbij de knelplank). 

Vakfederatie Rietdekkers vermeldt over knelling: "Overal daar waar riet over de rand van de onderconstructie steekt, moet gezorgd worden voor 'knelling', waardoor het riet onder spanning komt te staan. De knelling moet 40 tot 60 mm bedragen, afhankelijk van de te verwachten windbelasting ter plaatse. De knelling moet aan de bovenzijde arm worden uitgevoerd zodat geen hinderlijke spleet overblijft. Het riet moet ongeveer 15 cm over de knelplank uitsteken, gemeten aan de binnenkant (onderkant). De Vakfederatie adviseert het overstek van binnenkant breeuw ongeveer 50 mm armer uit te voeren dan het overstek aan de buitenkant (zo blijft de breeuw schoner). Maar 's lands wijs, 's lands eer."

Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg meldt:
"Voor de knelling mag toegepast worden:
- voorbij de sparren of sporen uitstekende muurplaat of voetplaat
- riet- of strorol met een minimale diameter van 60 mm (deze zogenoemde knijprol wordt ook wiep genoemd)
- knelplank (knijpplank of voetplank)."

De knelplank dient voorzien te zijn van ventilatieopeningen om ventilatie van het rieten dak mogelijk te maken. Ook de plank die van de knelplank naar de gevel loopt (of het deel van de knelplank die naar de gevel loopt indien dat één plank is) dient geventileerd te zijn. Er is een speciale, geperforeerde knelplank van koper of aluminium; door de perforaties ventileert deze knel"plank" sterk.

De knellat is de benaming van de lat aan de nok van een rieten dak, terwijl de knelplank zich bij de rieten dakvoet bevindt.
Bij molens met een rieten dak wordt gesproken over duis of duisplank, die vaak breder is en door de constructie (steilere hoek van het rietdak) meestal horizontaal is.

klik op de meeste afbeeldingen voor groter locatie van de knelplank (vakfederatie rietdekkers):

links knijprol van riet of stro en rechts knijpplank/knijpdeel (stichting erkende restauratiekwaliteit monumentenzorg):

knijprol als alternatief voor de knelplank; plaats van de wiep (stroknijprol) en de standvink (nederlands hooiberg museum):

knelplank onder het riet (werkspot):

geventileerde knelplank in de vorm van een soort rooster, en daarmee knelplank en ventilatie inéén (klik op de afbeelding voor de brochure van riethandel e. prosman):

voorbeeld van een geperforeerde aluminium knelplank bij een rieten dak met spouw (rietdekkersbedrijf drenth):

locatie van de knellat (niet: knelplank), bij de nok van een schroefdak (regie vastgoed):

Verg. windveer.

Eng. tilting fillet, arris fillet