craquelé

Craquelé is het verschijnsel van barstjes in een willekeurige mozaïekvorm. Soms is deze barstvorming met opzet, zoals bij craquelé-glas, maar vaak is ze ongewenst zoals bij verf,  emaille en beeldhouwwerk. Verder kan craquelé voorkomen in bijvoorbeeld bitumen, APP en PVC dakbedekking; de mate van craquelé kan zo ernstig zijn dat groot onderhoud of vervanging noodzakelijk is.

Craquelé in muurverf over stucwerk kan veroorzaakt worden door:
- te dikke lagen verf
- de verf is bij een te lage temperatuur opgebracht of bij een te hoge vochtigheidsgraad
- de verf kan de uitzetten/krimpen van de onderlaag niet verwerken
- vuil tussen de ondergrond en de verf.

Ook aarde kan gecraqueleerd zijn, bijvoorbeeld door langdurige droogte kan de aarde verdorren en craquelé-scheuren vertonen. 

Craquelé juist gewenst
Er is ook een verfsoort die uit twee componenten bestaat en waarbij het juist de bedoeling is dat die verf gecraqueleerd is, de zgn. craquelé-verf.
Craquelé-glas is gelaagd glas waarvan de middelste ruit is stuk geslagen; doordat de gebroken ruit zit opgesloten tussen de andere ruiten kunnen de blokjes niet van hun plek.

craquelé bij aarde, bergschenhoek (foto joostdevree):

craquelé bij glas:

craquelé bij muurverf (sikkens):

craquelé bij email:

craquelé in bitumen (dakweb):

De term craquelé is afgeleid van het werkwoord craquer (kraken, barsten; klepperen (van ooievaars)), een afleiding van het klanknabootsende woord crac (krak); bron Etymologiebank.

Met dank aan o.m. William Lukasse.

Verg. krimpscheur.
Zie eventueel dijkbewaking.

Eng. crazing, hair(line) cracking