Ook:
verbrandingswarmte, temperatuursafhankelijke enthalpie, verbrandingsenthalpie, specifieke energie, energetische waarde,
stookwaarde, soms: energie-inhoud.
De
calorische waarde van een stof is de energie die vrijkomt bij verbranden van die
stof, per eenheid van massa of volume.
De calorische waarde of verbrandingswarmte kan worden gemeten met een apparaat.
"Een bekende hoeveelheid brandstof wordt verbrand onder constante druk en onder standaardomstandigheden (0
graden C en 1 bar) en de vrijgekomen warmte wordt opgevangen in een bekende watermassa in een calorimeter. Als de begin- en eindtemperaturen van het water worden gemeten, kan de vrijgekomen energie worden berekend met behulp van de vergelijking:
Q = c * m * ΔT
waarbij:
Q = geabsorbeerde warmte-energie (in J)
c = specifieke
warmtecapaciteit van water (4,18 J /
(g * graden C); voor water)
m = massa van water (in g)
ΔT = verandering in temperatuur (in graden C)
De resulterende energiewaarde gedeeld door het aantal gram verbrande brandstof geeft de
energie-inhoud per gram (in J / g).
Het verbrandingsproces genereert waterdamp en bepaalde technieken kunnen worden gebruikt om de hoeveelheid warmte in deze waterdamp terug te winnen door deze te condenseren. Hogere calorische waarde (= bruto calorische waarde = hogere
verwarmingswaarde = bovenwaarde):
het verbrandingswater wordt volledig gecondenseerd en de warmte in de waterdamp wordt teruggewonnen. Lagere calorische waarde (= netto calorische waarde = lagere
verwarmingswaarde = onderwaarde): de verbrandingsproducten bevatten de waterdamp en de warmte in de waterdamp wordt niet teruggewonnen."
Meestal wordt uitgegaan van de lagere calorische waarde.
In de praktijk wordt de calorische waarde niet alleen weergegeven per
massa-eenheid maar ook per volume-eenheid.
De eenheid van de calorische waarde wordt meestal per eenheid van massa (g of
kg) of volume (liter of m3) gegeven in Joule (meestal MJ) of in kWh.
brandstof (1)
calorische
waarde
MJ
kWh
(2)
aardgas
(gasvormig, slochteren) per m3, bovenwaarde (dus gebruikmakend van
condensatie-energie)
35,17
9,7
aardgas
(gasvormig, slochteren) per m3, onderwaarde
(1) toegepast is de meestal de zogenoemde onderwaarde (OW) (in
het Engels lower heating value LHV);
voor m3, liter en kg geldt: "van deze stof zijn verschillende samenstellingen in omloop, in deze tabel wordt uitgegaan van de 'oude / normale' samenstelling.";
voor de eenheid m3 moet bij aardgas gelezen worden Nm3
waarvoor geldt:
"Nm3 is de standaard eenheid (volumemaat) waarin aardgas wordt gemeten. Het staat voor de hoeveelheid gas die bij een temperatuur van 0 graden °C, onder absolute druk van 1,01325 bar, een volume van 1
m3 inneemt.";
voor vloeistoffen en vaste stoffen geldt vaak 15 graden C als meetpunt;
voor kg geldt: zowel gasvormig als vloeibaar (1 kg is 1 kg, ongeacht de fase);
(2)
1 kWh = 3,6 MJ
(3) afhankelijk van de houtsoort; zwaarder hout heeft meestal een hogere
energiewaarde dan lichter hout; de waarden in MJ en kWh moeten daarom als (aardige) indicatie worden gezien
(4) gasvormig waterstof heeft massa 90 gram/m3en vloeibaar waterstof heeft massa van 70,8 gram/liter ofwel 70,8 kg/m3.