module

1. Een module is een meer of minder zelfstandig onderdeel van een groter geheel. De module is via een zo smal mogelijke verbinding (interface) met het groter geheel gekoppeld. Voorbeelden: een module als meer of minder losse bouwsteen van een programma; in het onderwijs een afgebakend deel van de volledige opleiding zoals de module muzikale vorming als onderdeel van de lerarenopleiding. 
Voor een bouwmodule zie verder bij unitbouw, spacebox, blokunit, woonunit, IFD en Portakabin.
Zie ook industrieel bouwen.
Eng. module, building module, planning module

2. Ook: modulus. Een module is een algemeen aanvaarde maat in de Griekse architectuur die voor verschillende proporties van een gebouw van toepassing is. De maateenheid die de verhoudingen tussen de delen van een gebouw beheerst, de universele proporties. 
Vitruvius ontwikkelde een module met van het menselijk lichaam afgeleide maatreeksen (eerste foto onder) en schreef in zijn boek De Architectura (1e eeuw voor Chr.) over ordinatio: schoonheid door universele proporties. 

In de Renaissance werd de term commodulatio gebruikt om de fraaie symmetrie en harmonieuze structuur van een gebouw aan te geven.

De proporties van een (mannelijk) menselijk lichaam zijn:
- de handpalm (palm) is gelijk aan de breedte van 4 vingers (de breedte van de hand wanneer de duim onder de palm wordt gehouden)
- een voet is gelijk aan de breedte van 4 palmen
- een el is gelijk aan de breedte van 6 palmen
- een stap is gelijk aan 4 el
- de hoogte van een mens is gelijk aan 4 el (en dus 24 palmen ofwel 6 voet)
- de lichaamslengte van een mens is gelijk aan de hoogte met uitgespreide armen (4 el bij 4 el)
- de afstand van de haargrens tot de onderkant van de kin is 1/10 van de lengte van een mens
- de afstand van bovenaan het hoofd tot de onderkant van de kin een achtste is van de lengte van een mens
- de maximale breedte van de schouders is 1/4 van de lengte van een mens
- de afstand van de elleboog tot de vingertop is 1/5 van de lengte van een mens
- de afstand van de elleboog tot de oksel is 1/8 van de lengte van een mens
- de lengte van de hand 1/10 is van de lengte van een mens
- de afstand van de onderkant van de kin tot de neus is 1/3 van de lengte van het hoofd
- de afstand van de haargrens tot de wenkbrauwen is 1/3 van de lengte van het gezicht
- de lengte (hoogte) van het oor is 1/3 van de lengte (hoogte) van het gezicht.

Een afbeelding van de "Vitruviusman" van Leonardo da Vinci verscheen in Luca Pacioli's boek Divina Proportione (ca. 1500).
Le Corbusier kopieerde de Vitruvisuman om naar het Modulor-systeem (tweede foto onder en de Corbusierpagina).

modulor van vitruvius:

modulor van le corbusier, een wat veranderde kopie van vitruvius' beschrijving van de verhoudingen van een menselijk lichaam:

De proporties van het menselijk lichaam: met dank aan het "Educatief dossier" behorend bij de tentoonstelling over Leonardo da Vinci.

Het woord module is afkomstig van het Latijnse modulus (maat), een verkleiningsvorm van modus (maat, maatstaf, voorschrift, regel); denk aan de woorden mode (voorschrift, regel) en model (voorbeeld); bron Etymologiebank.
Het meervoud van modulus is moduli.
De volledige naam van Vitruvius is Marcus Vitruvius Pollio (ook, soms: Marcus Vitruvius Pollo).

Zie ook gulden snede, Bossche School en Vitruvius Boek III Hoofdstuk 1.

Eng. module