akroterion

Meervoud: akroteria. Ook: acroterie, acroterium (met een c, meervoud acroteria). 
1. Het akroterion is in de klassieke Griekse en Romeinse bouwkunst het voetstuk (de sokkel) van een gebeeldhouwd of gesneden ornament dat bovenop een fronton en op de hoekpunten van het fronton staat. 
De term acroterium is de Latijnse variant van het Griekse akroterion (top, hoogste punt, uiteinde).

2. Het akroterion is in de klassieke Griekse en Romeinse bouwkunst het beeldhouwwerk dat op de sokkel op de top en op de hoekpunten van een fronton staat.
Oorspronkelijk was het akroterion een beschilderde halve schijf, later een plantenmotief, een urn en een klein beeldbouwwerk, soms zelfs een forse beeldengroep. Als plantenmotief werd vaak een palmet of de kamperfoelie toegepast; het beeldhouwwerk bestond vaak uit kopjes met een soort palm eromheen en vazen, later ook bijvoorbeeld leeuwen.
Akroteria werden oorspronkelijk in aardewerk (terracotta) uitgevoerd en later meestal in marmer.
Veel oorspronkelijke akroteria zijn door de tand des tijds van tempels verdwenen.
De akroteria op de buitenhoeken van het fronton worden akroteria angularia genoemd; de term angularia komt van het Latijnse angular (hoekig), van angulus (hoek).
In recenter tijden komen akroteria ook voor op de frontons van grafmonumenten en als kwinkslag op dakvorsten.

een moderne variant van een tempel met akroteria (mediterranean world):

akroterion als beeldhouwwerk en voetstuk, totaal ongeveer 1 m hoog, het beeldje lijkt op nike de godin van de overwinning met vleugels (holy land photos):

een moderne variant van een akroterion:

Met dank aan de Grote Nederlandse Larousse Encyclopedie en Encyclopaedia Brittanica.

Zie ook Griekse bouwkunst.
Eng. acroterion, acroterium (pl. acroteria)