home  meewerken?

discl. / ©, lid NVJ

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
stikstofcrisis en oplossingen


monnik en non

 

monnik en non

Ook: holle en bolle pannen, onder en boven pannen (in deze beide benamingen wordt de onderste pan als eerste genoemd). 
Monnik en non is de benaming van de combinatie van een bolle (monnik) en een holle dakpan (non), een oud type dakpannen. Monniken en nonnen lopen naar beneden enigszins taps toe. De monniken worden ook wel aan de bovenzijde van een lipje voorzien zodat de erboven liggende monnik niet naar beneden zakte (foto kerkje van Marsum); een andere manier is de non twee inkepingen te geven waardoor deze blijft haken aan de eronder liggende non.

Kenmerken van monnik en non:
- hol en bol wisselen elkaar af
- bovenpan is halfcilindrische of taps toelopend
- dakpatroon is door de ronde vormen sterk golvend
- levendig, mediterraan uiterlijk
- sluiting door bijvoorbeeld cement
- niet zonder meer los te leggen
- een soort "dubbele dekking" omdat ze voor een groot deel over elkaar werden gelegd (net als bij de tegula met imbrex)
- "later kwamen er neusjes aan de onderpan zodat die aan een lat kon worden gehangen en de bovenpan had een soort horentje aan de bovenzijde waar de daarboven liggende pan op rustte".

Soms worden bijvoorbeeld muren in de stijl van de Bossche School met halve keramische cilinders afgedekt, vierzijdig verglaasd en niet taps toelopend (zie de zwart-wit-foto hieronder, van Kees Wonink, toegepast door Bureau Architecten aan de Maas in Maastricht en Rotterdam).

Wanneer de onderste pan niet hol is maar vlak, dan wordt gesproken over tegula en imbrex.


monnik en non met inkepingen, wiekor (dakpannenhandel westera):


monniken met lipje tegen wegglijden (cultureel erfgoed):


detail van het dak met middeleeuwse monnik-en-non dakpannen van het kerkje in marsum, groningen;
klik voor groter (copyright dig keur,
vademecum de late middeleeuwen, uitgeverij profiel):


monniken en nonnen van halve cilinder van kees wonink, toegepast door bureau architecten aan de maas in maastricht en rotterdam:


een hedendaagse versie van monniken en nonnen;
klik voor groter (wienerberger):


veel monniken om minder waterintreding te bewerkstelligen?
klik voor groter (archeologie magazine):


Zie eventueel voorbeelden van dakpannenholle en bolle pannen en dakbedekking.
Verg. een aantal vormen van "passingen" zoals messing-en-groef, geschaafd en geploegd, hol en dol, monnik en non, glij-anker.

Eng. overtile and undertile