hoogovencement

Hoogovencement is een cementsoort die de naam ontleent aan een belangrijk bestanddeel. "Hoogovencement wordt gemaakt door het mengen van gemalen gegranuleerde hoogovenslak en portlandcementklinker, waaraan gips en/of anhydriet worden toegevoegd als bindtijdregelaar. Hoogovenslak is een bijproduct dat vrijkomt bij de productie van ijzer in hoogovens. Daarbij worden ijzererts, schroot en smeltmiddelen, tezamen met cokes als brandstof in een hoogoven gebracht. De cokes worden verbrand voor de productie van koolmonoxide, dat het ijzererts reduceert tot gesmolten ijzer. Op dit ijzer drijft de slak, die hiermee gelijktijdig wordt afgetapt. Nadat slak en ijzer van elkaar zijn gescheiden, wordt de slak door het inspuiten van een grote hoeveelheid water snel afgekoeld, waardoor de slak in zandachtige korreltjes met een glasachtige structuur uiteengeslagen wordt (er treedt geen of slechts een geringe mate van kristallisatie op; omdat het een beetje op grof zand lijkt, heet hoogovenslak ook wel slakzand). Dit proces wordt granuleren genoemd.

Hoogovencement CEM III/B 42,5 N LH (NEN 3550: HS) heeft een normale aanvangssterkte en eindsterkte en kan daardoor worden toegepast als er geen bijzondere eisen aan de aanvangsterkte worden gesteld. (Bij een hoger percentage hoogovenslak is beton meer resistent tegen aantasting, maar de aanvangssterkte neemt af.) Door zijn samenstelling is deze cement zeer geschikt ter voorkoming van een alkali-silica-reactie (ASR) of aantasting door sulfaten (beter dan portlandcement), waarschijnlijk door de dichtere poriënstructuur."

Hoogovenslak van de juiste samenstelling (veel CaO en MgO ten opzichte van SiO2) is wel een hydraulisch materiaal, maar de portlandcement zorgt voor het grootste deel van de hydratatie. Hoogovencement heeft bij normale temperaturen een lagere hydratatie dan portlandcement (zie de toevoeging LH bij de productinformatie die voor low heat staat) en dus ook een langzamer verharding. Bij hogere temperaturen (extra verhitten van gestort beton) echter wordt de verharding zeer versneld waardoor juist sneller ontkist kan worden. 
De grotere duurzaamheid van beton met hoogovencement komt alleen naar voren bij een goede nabehandeling (dit luistert nauwer dan bij portlandcement): de tragere beginverharding kan aan de oppervlakte van het beton water verdampen dat voor verharden nodig is (dus afdekken van beton e.d. tegen ontwateren).
Voordeel van hoogovencement is natuurlijk ook dat het afvalproduct hoogovenslak zeer nuttig wordt toegepast.
Hoogovencement met een voldoende hoog slakgehalte wordt vooral toegepast wanneer er gevaar is voor scheurvorming door temperatuurspanningen, bv. bij zeer dikke betonconstructies.
Hoogovencement wordt ook toegepast in cement-bentoniet afdichtingswanden.

Hoogovencement is wat betreft milieu CO2-armer dan puur portlandcement, maar wel afhankelijk van de beschikbaarheid van hoogovenslakken.

Productinformatie van hoogovencement III/B 42,5 N LH (HCM Cement).

Naast portlandcement is het één van de meest gebruikte cementsoorten in Nederland en België. 

Met dank aan HCM Cement (enigszins aangevuld) en het boek Betontechnologie van ing. C. Souwerbren.

Zie verder bij cement, ook voor productieschema's.

Eng. blast-furnace cement