windtoren, windvanger

Een windtoren of windvanger is een soort brede schoorsteen die boven het gebouw uitsteekt en dient om de wind te vangen waardoor er natuurlijke ventilatie en daarmee verkoeling plaatsvindt. Soms reikt de verkoelende wind vanuit de toren zelfs tot de binnenhoven van de gebouwen. In de winter en tijdens zandstormen kunnen de windtorens soms onderaan afgesloten worden met houten luiken (bawabat al hawwa). Vooral in het Midden-Oosten komen windtorens (badger of burj al hawwa) voor. 
Hoe hoger de toren des te koeler de lucht die naar binnen stroomt, zeker in de heetste tijd van het jaar als alle steen en plaveisel op maaiveld-hoogte enorm heet is.

Het principe van de windtoren of windvanger is:
- wind blaast door de toren
- aan de windkant van de toren, de loefzijde, ontstaat overdruk (waardoor die lucht naar binnen gedrukt kan worden als dat gewenst is)
- de andere zijde van de toren, de lijzijde, ontstaat onderdruk die de warme lucht uit het huis naar buiten zuigt
- als er ook nog een ondergronds kanaal is (de qanat, zie bij aquaduct) dan is de aangezogen lucht veel koeler dan de warme lucht uit het huis (de ventilatielucht wordt extra afgekoeld)
- een extra voordeel van het ondergrondse kanaal is dat zand en stof dat de windtoren binnendringt, wordt opgevangen (bij het ontbreken van het ondergrondse kanaal zou een fijnmazig gaaswerk in de toren zand en stof en dieren tegen kunnen houden, maar het mag de luchtstroom niet teveel belemmeren).

Een (bijna) natuurlijke manier van ventileren, die gebruik maakt van het "vangen" van zowel wind als zoninstraling, is de klimaatcascade met zonneschoorsteen.

De windvangers als onderdeel van een natuurlijke ventilatie zijn ook in het Westen verkrijgbaar, zie de eerste foto en de brochure onderaan de pagina. 


windvangers (windcatchers) van monodraught ltd.:


windtorens in dubai (hotel vannucci photography):


windotens in yazd, iran (foto frank blankers):


principe van de windtoren:


Documentatie
- Brochure windvanger (van Monodraught Ltd. via Esi)

- Catnaps voor meer informatie over windtorens.

Zie eventueel nachtventilatie, klimaatgevel, zonwering, torenvenster.
Verg. venturi-windmolen, windenergie.

Eng. wind tower, windcatcher