koepel, koepelgewelf

Een koepelgewelf is een gewelf of een dak in de vorm van een halve bol of een kleiner deel van een bol. 
De ruimte die overkoepeld wordt kan rond, vierkant of veelhoekig zijn. Deze constructie tussen de open ruimte van het gebouw en de koepel wordt koepeltrommel of tamboer genoemd. 
Om het koepelgewelf aan de binnenzijde goed uit te laten komen wordt voor belichting daarvan vaak een tamboer met vensters gebruikt of een ronde opening, een oog (oculus), gemaakt of een torentje met ramen op die opening.
Koepelgewelven worden, in verschillende omvang en verschillend uitgevoerd, in vrijwel elke bouwstijl toegepast.

klik op de meeste afbeeldingen voor groter

Afbeeldingen o.m. Domespace en Monolithic.

Het woord koepel is ontleend, misschien via het Franse coupole (1666), aan het Italiaanse cupola (1348), een geleerde ontlening uit de architectuur aan het Laatlatijnse cupula (klein vat, klein gewelf), verkleinwoord bij het klassiek Latijnse cupa (vat, kuip, beker); bron Etymologiebank.

Voor veel gegevens over koepelgewelven, zie Monolithic Dome Homes.
Zie ook dakvormen.

Eng. koepel is dome; koepelgewelf is domical vault; een koepeltje op/als een lantaarn is cupola