mosbeton

Mosbeton is een wat poreuzer beton met een ruwere textuur dat behandeld is met een speciale bio-gel waardoor op het oppervlak mos gaat groeien. Door de bio-gel hechten sporen van het mos zich gemakkelijk aan het oppervlak terwijl de gel ook voor extra voedingsstoffen en vocht zorgt. 
Mosbeton behoort tot de "bio-aangepaste" bouwmaterialen, dus materialen met een biologische component of materialen die niet ongunstig zijn voor de natuur. Mosbeton verandert beton met een kaal, glad, grijs oppervlak in een ruw, natuurlijk, levendig groen oppervlak.

Voordelen mosbeton
- aantrekkelijker beton (natuurlijk uiterlijk, "groen", niet zo uniform grijs en saai)
- verkoelend in de zomer (denk aan klimaatadaptatie)
- onderhoudsvrije of onderhoudsarme groengevel (mos neemt vocht en voedingsstoffen op uit de lucht dus weinig onderhoud)
- mos vormt een goed milieu voor insecten
- legt (een beetje) CO2 vast en produceert zuurstof via fotosynthese (net als andere planten die chlorofyl bezitten)
- houdt (een beetje) hemelwater vast (en doet daarmee ook een retentie)
- mos is een goede voedingsbodem voor andere sporen en zaden (hou je die in toom of wil je juist ook die andere planten op je gevel).

Nadelen mosbeton
- het te begroeien beton moet een speciale, poreuze bekleding ("bioreceptieve bekleding") hebben waar de mossen zich op hechten (bij prefab beton geneurt dat nat-in-nat)
- zoals voor alle groengevels is regelmatig onderhoud en een vorm van irrigatie (beregeningssysteem, bewateringssysteem, druppelsysteem) wenselijk
- mos groeit vooral goed op schaduwrijke plekken (maar er zijn ook zonaanbidders bij de mossen en het verkoelende en verzachtende effect is belangrijk).

De bioreceptieve laag als "substraat"
Bij veel groengevels en groendaken wordt vaak een substraat gebruikt, een laag aarde-achtig materiaal waar de specifieke, uitgekozen planten in wortelen, waar een bepaalde hoeveelheid water in geborgen kan worden die de planten ten goede komt. 
Bij mosbeton is de ondergrond een steenachtig materiaal (opgeruwd prefab beton of metselwerk) om de hechting van het mos met het beton te kunnen garanderen: "dit bioreceptieve beton, vaak een laag van ca. 25 mm, is eigenlijk het ideale substraat voor de groei van mossen". Respyre heeft dit recept gebaseerd op oude betonmuren waar spontane mosgroei op plaatsgevonden heeft vanwege de hogere porositeit. Respyre voegt ook nutriënten en bacteriën toe om een optimale start van de groei te garanderen. 

De bevestiging van deze bioreceptieve verschilt afhankelijk van de uitvoering:
- bij prefab elementen wordt het mosbeton nat-in-nat meegestort met het element om de toplaag poreus te maken, wat voor een chemische bevestiging van constructief beton en bioreceptieve laag zorgt. 
- bij renovaties kan het materiaal gepleisterd of gespoten worden; door hechtproeven is een juiste samenstelling van deze laag bepaald.

Opmerkingen
- Sommige mossen kunnen beter tegen langdurig droogte dan andere. Respyre heeft 40 mossoorten gekozen voor het mosbeton. "Binnen deze verzameling bevinden zich slaapmossen en lefgozers. Vooral de lefgozers worden als zonaanbidders beschouwd en kunnen extreem goed lange droogtes weerstaan. Sommige lefgozers hebben namelijk haartjes om zich te beschermen tegen de zon, anderen bevatten de capaciteit om hun chlorofyl te beschermen tegen de bestraling door hun bladstructuur om te draaien (en dus hun eigen schaduw te creëren)." 
- Het toepassen van niet-bemoste banen tussen de bemoste gedeelten gaat bij langdurige droogte brandgevaar tegen. Ook een beregeningssysteem kan uiteraard brandgevaar tegengaan. Overigens, "het lijkt er sterk op dat brandoverslag een kleiner risico is dan vooraf gedacht, omdat mossen enorm lang water vasthouden en vochtig blijven".
- Mossen brengen geen schade toe aan het beton: de zeer fijne wortels (mos-draden, rhizoïden) dringen niet diep genoeg in het beton om structurele schade aan te brengen. Het aardige is juist dat mossen goed groeien op beschadigd beton...
- Bij een onderhoudsbeurt kan ongewenste plantengroei of nesten worden verwijderd, waardoor de habitat voor kleine insecten e.d. beperkt blijft. "Het substraat dat gevormd kan worden door mos zal niet toereikend zijn om planten volwassen te laten worden. Er zal daardoor voor de gevel geen schadelijk gevaar ontstaan."
- In dunne moslagen zullen niet zo snel vogels nestelen. Vogels geven over het algemeen de voorkeur aan dichtere begroeiing omdat die meer beschutting bieden voor het bouwen van nesten.
- "Vogels kunnen aangetrokken worden door de insecten in het mos. Dit kan leiden tot enige schade aan het mos, vooral in de winter wanneer voedselbronnen schaarser zijn. Regelmatig onderhoud en inspectie kunnen nodig zijn om de gezondheid van het mos te garanderen. Gevels worden voornamelijk beschadigd door vogels op het moment dat de gevel een hol geluid produceert wanneer een vogel hier met zijn snavel op tikt. Dit is vaak het geval bij isolatiemateriaal, maar zal bij mosbeton juist niet aan de orde zijn."
- De invloed van de mosgroei op de bioreceptieve laag en daarmee ook op het constructieve beton is nihil, maar de hechting tussen de twee materialen (bij renovaties) is alsnog niet vanzelfsprekend. De hechting blijkt na aanpassingen in de receptuur, zowel na de winter als na de zomer, van goede aard.

mosbeton, een proeftegel (gorespyre):

mosbeton als groengevel van een parkeergarage (gorespyre):

De wetenschappelijke naam van mossen is Bryophyta.

Verg. groengevel, groendak.