empirestijl (ca. 1800-1815)

De empirestijl is, als een periode van het Neo-Classicisme, de bouwstijl uit het begin van de 19e eeuw, ten tijde van de Franse overheersing (Napoleon Bonaparte), gebaseerd op de hernieuwde kennismaking met de antieken door opgravingen e.d. Toepassing van elementen uit de Egyptische, Etruskische en Romeinse bouwkunst, waaruit het eclectische karakter blijkt.
 
Vanuit Frankrijk verspreidde de Empirestijl zich over Europa, wat ook de politieke macht aangaf van het regiem van Napoleon.

De term wordt vooral toegepast voor de meubel- en interieurkunst uit deze periode en niet vaak in de bouwkunst:
- strak en streng (om de "grandeur" te tonen), maar verfijnd, gedetailleerd uitgevoerd en zeker fraai
- symmetrisch
- verguldsel op hout of met bronzen beslag (ook symmetrisch op vlakke oppervlakken aangebracht)
- hout was vaak mahonie
- marmer bladen
- details op meubels: kolommen of pilasters, militaria, sfinxen, palmetten e.d.; ook keizerlijke symbolen zoals de letter N van Napoleon omgeven door een krans of sterren o.d.

Kenmerken Empire bouwstijl (mist in Nederland soms het verfijnde, zorgvuldige, gedetailleerde van Empire gebouwen in Frankrijk en van Empire meubels):
- verwant aan Neo-Classicisme
- zuilen en pilasters
- stevige, strenge, "massieve" bouw
- symmetrisch 
- brede muurdammen
- hogere vensters (lager geplaatste vensterbanken).

arc de triomphe, parijs; klik voor groter (foto jean-françois chalgrin, wikipedia):

empire vensters op de lagere verdiepingen, herengracht 40, amsterdam:

empire dressoir; klik voor groter (reliving meubels):

empire eetkamerstoelen; klik voor groter (broess antiques):

empire decoraties (boek geschiedenis van de bouwkunst van van heuvel en verbrugge):

Eng. Empire style; Fr. Style Empire