droogte

Begin jaren 2020 is er een aantal jaren zeer droog geweest. Niet alleen voor ons tuintje bij de woning was dat zorgelijk, juist voor de weiden en akkerbouw/tuinbouw had dat gevolgen.

Manieren om de droogte in tuin, weide en akker te kunnen weerstaan:

Druppelirrigatie 
Constant en optimaal kan water worden gegeven via de druppelslang. Deze vorm van irrigeren is zuiniger en nauwkeuriger is dan beregenen.

Verhoog het vochtbergend vermogen
(a) geef zandige grond wat klei of desnoods veen (bij bouwland is een laag van 5-10 cm voldoende waarna ondiep geploegd wordt)
(b) verhoog het grondwaterpeil als dat kan
(c) voeg niet-verteerd of half-verteerd organische stof toe aan de grond, bijv. vaste mest, humus, plantenbladeren, bladramanas; strooi een laag van 10 cm stro of hooi o.d. (met wat aarde om het een beetje vast te houden) over de grond of desnoods een dun laagje grasmaaisel (1 of 2 cm dik)
(d) omgeef het bouwland met een kleibaan zodat het water niet uit het bouwland kan (mijn idee, werkt dit?) 
(e) voorzie de bodem van poreuze terracotta potten (olla's, uitspraak "ojja"). 

Verhoog de weerbaarheid van de bodem 
Verhoog het gehalte aan organisch materiaal in de grond door het strooien van vaste mest of berm/slootmaaisel. 

Maak gebruik van retentie (water vasthouden, bergen) 
Door gebruik te maken van retentie kan daaruit water aangevoerd worden om de grond te bevochtigen. Sla daarom zoveel mogelijk water op (in meren e.d., maar bij voorkeur in afgesloten gebieden of onder de grond zoals in een cisterne). 

Plant gewassen die beter tegen droogte kunnen 
(a) bouwland: quinoa en diepwortelende gewassen als Franse bindsla, pastinaak, kliswortel, snijbiet, verder kerstomaten (beter dan vleestomaten), amarant, Nieuw-Zeelandse spinazie, boomspinazie; ook olifantsgras en bijvoorbeeld sorghum, voederbieten en rietzwenkgras
(b) planten voor het vee, tegen voorjaarsdroogte: luzerne (zeer diepe wortels), festulolium (bij DLF bekend als Raaigras PLUS en Rietzwenk PLUS); Xerophyta viscosa (Afrikaanse grassoort als veevoer), Eragrostis nindensis (gras als veevoer, zaden eetbaar), plantuitjes i.p.v. zaden.
(c) Kijk eens op Usefull Tropical Plants (en de zoekoptie naar specifieke omgeving of kenmerken)!

Maak speciale bedden (verhoogde stukken land) 
In de geulen tussen de bedden blijft meer water staan en er is meer schaduw in die geulen. Teel in droge gebieden in de geulen. In regenachtige gebieden moet men juist de beplanting op de bedden plaatsen zodat ze niet teveel water houden?

Geef schaduw een kans
(a) omgeef het bouwland aan de zonzijde met breedgroeiende bomen die goed tegen droogte kunnen 
(b) teel hoge gewassen die hun eigen schaduw geven op het land (maïs, zonnebloemen?) 
(c) span geperforeerde doeken of plastics over het bouwland (zodat regen er toch door kan).

Tuinplanten die goed tegen droogte kunnen 
Achillea millefolium ‘Cassis’ (Duizendblad), Agastache ‘Blue Boa’ (Dropplant), Aster divaricatus (Sneeuwsteraster), Buddleja davidii ‘Pink Delight’ (Vlinderstruik), Centaurea jacea (Knoopkruid), Echinacea purpurea ‘Magnus’ (Zonnehoed), Echium vulgare (Slangenkruid), Erigeron karvinskianus (Mexicaans Madeliefje of Muurfijnstraal), Hypericum perforatum (Sint-Janskruid), Hyssop officinalis (Hyssop), Knautia arvensis (Beemdkroon), Lavandula angustifolia ‘Rosea’ (Roze Lavendel), Nepeta ’Walker’s Low’ (Kattenkruid), Oenothera speciosa ‘Siskiyou’ (Teunisbloem), Phlomis russeliana (Brandkruid), Rosmarinus officinalis (Rozemarijn), Rudbeckia fulgida ‘Goldsturm’ (Gele zonnehoed), Salvia nemorosa ‘Schneehügel’ (Salvia), Salvia officinalis ‘Berggarten’ (Salvia), Sedum ‘Carl’ (Vetkruid), Stipa tenuissima ‘Pony Tails’ (Vedergras), Succisa pratensis (Blauwe knoop), Thymus serpyllum (Kruiptijm), Trachelospermum jasminoides (Toscaanse jasmijn), Verbascum nigrum (Zwarte Toorts), Verbena bonariensis ‘Lollipop’ (IJzerhard)

Andere tips 
- Probeer een gewas te telen dat vóór de droge periode al geoogst kan worden (bijvoorbeeld wintergerst). Dan kan daarna een zomergewas geteeld worden of men kan het land braak laten liggen om het land weer een beetje terug te geven aan een veelheid van dieren (biodiversiteit).
- Er zijn planten die zeer lange droogte kunnen overleven, maar als het iets langer nat weer is, gaat het gewas rotten of het woekert teveel. Een mooi voorbeeld is Selaginella lepidophylla, zie de Resurrection plant.
- Zaai bij avond of bij bewolkt of regenachtig weer.
- Kijk eventueel ook bij klimaatadaptief of koel houden in de zomer.

Met dank aan o.m. Wageningen University & Research, Velt (samen eco actief), Wildi.