vorstkam

Ook: crête, dakkam; zelden: cresteria, kruinwerk.
Een vorstkam is een "sierhekwerk" op de nok (vorst, nokvorst) van een dak, langs de daklijst, op een luchtboog o.d. Het materiaal van de vorstkam is vaak metaal of keramiek (terracotta); metaal is smeedijzer, gietijzer, soms zink of (bij gebouwen uit de Gotiek e.d.) lood.

Doel van de vorstkam is vooral sierend, veelal statusverhogend, maar ook simpelweg omdat men aandacht heeft voor details. Men is gecharmeerd van het ornament door de rustige herhaling van dezelfde sierlijke vorm.

De vorm en omvang van de versiering, bijvoorbeeld een Franse lelie of een palmet, is mede afhankelijk van het materiaal:
- in keramiek, lood of gietijzer zijn het niet al te fragiele vormen door het breekbare of wat grovere karakter 
- in smeedijzer zijn het vaak wat meer opengewerkte vormen, vaak dunne banen ijzer.

Bij keramische vorstkammen kunnen soms de onderdelen (de "tanden" van de kam) in speciale gleuven in de keramische nokvorst worden geplaatst. 
Vooral door de toepassing van gietijzer zijn vanaf het einde van de 19e eeuw meer woningen voorzien van een gietijzeren vorstkam, vooral als de nok ook van metaal is voorzien. Bij loden nokvorsten kunnen goed loden vorstkammen worden gebruikt.

vorstkam, keramisch, verglaasd; klik voor de volledige afbeelding (dakpannenhandel westera):

vorstkam op de kerk heerenweg 48, barsingerhorn, situatie 1984, vorstkan is helaas niet meer aanwezig; klik voor de volledige afbeelding (detail van foto g.j. dukker, 05-1984, doc 250668, beeldbank cultureel erfgoed):

voorbeeld van een franse lelie als ornament, de versmalde onderrand kan in een gleuf in de nokpan worden gestoken zoals op het kleine foto'tje nog net is te zien (ginjaar kleiwaren fabriek):

een aantal keramiek vorstkammen; brochure (ginjaar kleiwaren fabriek):

lijkt op een "vorstkam" van hout, kerkinterieur (copyright philippe de zitter):

lijkt op een smeedijzeren vorstkam, maar het sierhekwerkje omsluit het platte deel van het afgeknotte schilddak; onduidelijk eigenlijk of dit ook een vorstkam wordt genoemd, voldoet wel aan de definitie; klik voor een foto van het gehele pand (foto's meijer & drenth):

Documentatie
- Brochure met maatvoering keramiek vorstkammen (van Ginjaar kleiwaren fabriek)

Crête is Frans voor bergkam, kuif.
Naast het meervoud van dakkam is dakkammen ook het werkwoord dat het kammen van een rieten dak inhoudt: "handmatig tussen de rietstengels door wordt 'gekamd' om alle vuilresten, mossen, algen en andere schadelijke invloeden er fysiek uit te verwijderen" (Pape rietdekkers).