|
|
|
|
Fries
űleboerd, Gronings oelbred, Drents oelebret. Een uilenbord is een klein driehoekig
plaatwerk waarin zich een luchtgat bevindt en dat ter
plaatse van de ontmoeting van de nok en de hoekkeper
is aangebracht.
De naam is afgeleid van het ronde gat in de
driehoek, het uilengat (űlegat). Dit gat dient als vlieggat voor uilen,
meestal kerk- of steenuilen. Op een boerderij waren uilen zeer welkom, omdat ze de
muizenpopulatie in bedwang hielden.
Het uilenbord wordt (ook) geplaatst ter bescherming van de kwetsbare uiteinden van de
vorst, vooral tegen het inregenen.
Het middelste rechtopstaande balkje wordt makelaar
genoemd, op de foto's is het is het gedeelte waar de twee zwanenhalzen
tegen rusten.
Verschillende streken hebben vaak verschillende uilenborden,
bijvoorbeeld in
Friesland met twee zwanen en een kelkje, tarwearen of een
harpje.
Uilenborden komen voornamelijk voor in Friesland, Groningen, Drenthe
en Twente.
Vooral bij rieten daken van boerderijen wordt het uilenbord toegepast.
Tegenwoordig past men ook volkunststoffen uilenborden toe,
bijvoorbeeld van Batema. Ook wordt wel een raamconstructie toegepast waardoor men wat
meer licht heeft in de nok.
Het materiaal van het uilenbord is meestal hout (soms voorzien van houtsnijwerk)
of houtachtig (plaatmateriaal)
of kunststof.
Andere zaken die het leven of overleven van dieren vergemakkelijken, zie hulpmiddelen
t.b.v. dieren.
uilenbord met tarwe-aren en met uilengat (rietdekkersbedrijf de jong):  |
Er is ooit een boekje over verschenen: S.J. van der Molen,
"Uileborden", Friese Pers Boekerij bv, ISBN 9033013150, 1981.
Voor
de legende over het
uilenbord.
Voor veel soorten uilenborden zie bijvoorbeeld Uilenborden.com
(Alting) en Uileborden.net
(Batema).
Zie eventueel topgeveldecoratie,
gevelmakelaar,
vele
soorten vensters.
Eng. (omschrijving) ornamental triangular gable end of a farmhouse