Ook,
soms: Frans dak, gebroken dak. Een
mansardekap of mansardedak is een dakvorm
waarbij het onderste deel van het zadeldak
of schilddak steiler is dan het bovenste deel, waardoor een geknikte vorm
ontstaat.
De naam mansardedak is afgeleid van de 17e-eeuwse
Franse architect Francois Mansart, hoewel dit type dak al eerder werd
toegepast; bijvoorbeeld de Franse architect Pierre Lescot heeft de mansardekap
al een eeuw eerder gebruikt. De mansardekap werd vanaf de tweede helft van de 19e eeuw veelvuldig toegepast bij
woningen ter verkrijging van een grotere verdieping in
vergelijking met een zadeldak.
Architecten gaan de mansardekap weer waarderen, omdat het een landelijke
uitstraling heeft terwijl er inwendig toch zeer veel ruimte is. Er zijn
lange tijd door de een of andere architectonische aberratie veel te kleine
woningen gebouwd met lessenaarsdaken
en ook zadeldaken met een dakvoet
die nauwelijks twee meter boven het maaiveld
ligt. Met een hedendaagse mansardekap heb je een ruime én sympathiek ogende
woning.
Varianten op een mansardedak
- Bij nieuwbouw worden vaak woningen gebouwd die geïnspireerd zijn op een
mansardekap, waarbij het lagere deel van het dak verticaal staat in
plaats van een kleinere of grotere hoek te maken met de verticaal.
- Soms wordt een twee-onder-een-kap uitgevoerd met een mansardekap. De
mansarde-twee-onder-een-kap kan in de lengte of de breedterichting in tweeën
gedeeld worden. De verdeling in de breedterichting is bij niet zo kleine
huizen een wat rare gewaarwording; misschien kunnen bij verdeling in de
breedterichting een paar verticale banden worden toegepast of is het gebruik van
een balkon of een loggia
(of beide) te overwegen bij deze toepassing van
een mansardekap over twee woningen.
hedendaagse woning met een mansardekap:
eerste versies mansarde-daken hadden een wat afgeplat bovendeel van het
dak (komt nog wel voor), dat later gewijzigd werd in een wat hoger dak
(meer ruimte), volgens de regel van gilly, d.w.z. bc = aa' = 3*ba en da' =
2/3 aa' waardoor ba' = 4*ba; klik voor groter!(boek
houtconstructies, zwiers, 1920, p. 273):
prefab mansardekap, in de knik is geen ondersteuning nodig, strakke vorm,
goede isolatie mogelijk, zowel nieuwbouw als renovatie (eemshout):
interieur van een (oude) mansardekap (meer ruimte dan bij een zadeldak):
mansardekap waarbij het lagere deel van de kap verticaal staat;
geïnspireerd op mansarde en prachtig doorgevoerd door de knikpan
bij de overgang tussen schuin dak en verticaal "dak" (nieuwbouw
waterrijk in oosthuizen, voormalige gemeente zeevang, huidige gemeente edam-volendam):
mansardekap met twee woningen; verdeling in de lengte van de kap (future-home):
mansardekap met twee woningen; verdeling in de breedte van de kap; dit geeft
bij vooraanzicht een wat fors uiterlijk; misschien is het toepassen
van een paar verticale banden of het gebruik van een balkon
of een loggia (of beide) te overwegen bij
deze toepassing van
een mansardekap over twee woningen (future-home):
Eng. gambrel, dutch gambrel, mansard roof;
Du. das
Mansarddach (in Oostenrijk ook Mansardendach);
Fr. mansarde, comble à la Mansart, comble en mansarde,
toit brisé ("gebroken dak"), comble brisé ("gebroken
kap")