New
urbanism is de architectuurstroming waarbij het dorpse karakter meer tot
uitdrukking komt dan in voorgaande modernistischebouwstijlen. Het New urbanism
of de retro-architectuur is een reactie op de eentonigheid van de wijken
van na de Tweede Wereldoorlog waarbij veel goedkope woningen gebouwd werden die
allemaal op elkaar lijken.
Met het dorpse karakter wordt bedoeld:
- kleinschalig bouwen in veel verschillende bouwstijlen - retro-architectuur (van de 17e eeuw tot de
30-jaren-stijl van de 20e eeuw):
. vaak grachtenpanden
. verschillende nokhoogten
. verschillende dakvormen (de ene nok evenwijdig aan de straat, de nok van het huis ernaast
dwars daarop)
. gevels
. verschillende baksteenkleuren (diverse kleuren of geverfde stenen in donker of
juist licht)
. bij voorkeur gecombineerd met het in- en
uitspringen van gevels t.o.v. rooilijn
- vaak verschillende bouwhoogte (geeft een levendiger beeld en doet
denken aan "historisch zo gegroeid", net als bij de afwijkende
rooilijnen)
- een centraal plein - veel grachten en veel groen ("blauw en groen")
- geen scheiding van wonen, werken en recreëren (zoals in de
tijd van de slaapsteden waar overdag niets te doen is en de werksteden waar 's avonds
de leegte heerst)
- veel voetgangersgebieden
- huur- en koopwoningen, lage woningen en appartementen door elkaar.
Het New urbanisme gaat uit van de mens en de menselijke maat. Vooral de verschillende
retro-stijlen dragen bij aan het levendige en
"natuurlijke" karakter van de nieuwe wijken: een karakter van een
evolutionair gegroeid dorp of wijk, in Nederland vaak met nieuwe grachten en
bruggetjes. Ondanks het feit dat boze
tongen spreken over de nieuwe kneuterigheid of nieuwe truttigheid, worden de
woningen en andere gebouwen in deze stijl ook in economisch slechtere tijden goed verkocht.
Duidelijk is dat aan de vraag wordt voldaan naar unieke huizen in een
afwisselende omgeving.
Omdat er een hang is naar de architectuur van de jaren-30 van de 20e eeuw, wordt
deze stroming ook soms Neo-Jarendertigstijl genoemd, maar wanneer er
veel Jugendstil-kenmerken
zijn komt de term Neo-Jugendstil
ook voor.
Voorbeelden zijn de wijken Op Buuren in Maarssen en de Gouden Uil en Gouden
Griffel wijkjes in
Berkel en Rodenrijs.
klik op de afbeeldingen voor groter
new urbanisme, retro-architectuur, gouden uil buurt, berkel en rodenrijs (eracontour):
new urbanisme, retro-architectuur, gouden griffel buurt, berkel en
rodenrijs (funda):
new urbanisme, retro-architectuur, op buuren, maarssen (op
buuren):
new urbanisme, retro-architectuur, op buuren, maarssen (op
buuren):
new urbanisme, zicht op het stadhuisplein in zaanstad (arch. soeters
van eldonk architecten; sinds 2016 is
het bureau van jos van eldonk common
affairs):
new urbanism, the sketch, marconiplein eindhoven (arch. van
aken i.s.m. designer maarten
baas):