De
jumplift is een zelfklimmende lift die
toegepast wordt bij in aanbouw zijnde hoogbouw. Naarmate de bouw vordert,
"groeit" de jumplift in de liftschacht
in de kern van het gebouw mee, met o.m. een (tijdelijke) machinekamer. De lift verplaatst zich naar
boven ("jumpt"), naarmate de bouw vordert.
Zo wordt er geen tijd
verloren met het plaatsen en verplaatsen van tijdelijke liften (bouwliften) en
de jumplift vervoert aanzienlijk sneller en veiliger dan bouwliften.
Methode De methode van de jumplift is in het kort:
1. aanbrengen deksel op liftkooi (tegen hemelwater, wind en stof) en aanbrengen
geleiders voor werkeiland
2. werkeiland gaat langs rails omhoog en zet zich vast op een hogere verdieping
3. machinekamer wordt omhoog getakeld en vastgezet
4. liftkooi kan een aantal verdiepingen hoger reiken ("jumpt")
5. als de bouw vordert worden stappen 2 t/m 4 herhaald (na een aantal
vediepingen meestal).
Wanneer de bouw van de kern van het gebouw (met de liftschachten) gereed is,
hoeft alleen maar de definitieve machinekamer geïnstalleerd te worden en
kunnen liftkooi, deuren e.d. worden afgewerkt.
bouwen vanuit een jumplift (deksel, werkeiland, machinekamer, liftkooi); klik
voor groter (kone):
Kone heeft op basis van die
gegevens de jumplift gebouwd.
De leverancier meldt als voordelen van de jumplift:
- verhoging van de veiligheid op de bouwplaats ("echte" lift,
liftkooi en automatische deuren)
- vervoer in de lift gaat sneller (2,5 m/s; tot driemaal ten opzichte van een
bouwlift)
- de gesloten kooien en schachten hebben geen hinder van slecht weer
(lift binnenin het gebouw)
- aan het eind van de bouwfase kost het minder tijd de lift als normale lift
te laten werken
- de jumplift werkt uiteindelijk goedkoper (vanaf een zeker aantal
verdiepingen, bijvoorbeeld twintig)
- versnelt de bouw - is onafhankelijk van de vorm van de toren (bouwliften oude stijl
staan aan buitenzijde van gebouw).
Daarbij komt dat er regelmatig weinig ruimte is voor een bouwlift aan de
buitenzijde van hoogbouw in aanbouw.
Een varaint op de jumplift is de zogenoemde MEEgroeilift van Mitsubishi
Elevator Europe (MEE), die ook als het ware meegroeit met de bouw van een
(zeer) hoog gebouw.
Uit een artikel van het Financieele
Dagblad van 25 maart 2009:
"'Stap maar in, dan gaan we naar boven', zegt Noud Veeger, die binnen de raad van bestuur van het Finse liften- en roltrappenconcern
Kone verantwoordelijk is voor Noord- en West-Europa. Aan de wand hangt provisorisch een bedieningspaneel met knoppen en verdiepingen. Onverwacht maakt de lift een stop op de vijftiende verdieping om een bouwvakker binnen te laten. Hij stapt er op de achttiende weer uit. Het is een ongeplande illustratie van de voordelen van de zogeheten jumplift, die Kone ontwikkelde.
Bouwplaatsen zijn namelijk dichtbevolkte arbeidsplaatsen. Bij de Maastoren zijn dat er dezer dagen circa 200 en tijdens topdagen wel 300. Met zoveel mensen kan de reistijd naar de hooggelegen werkplek aardig oplopen, zeker bij bouwliften met ijzeren kooien aan de buitenzijde van het gebouw. Die gaan namelijk op z'n best half zo snel als een gewone
lift.
Gewapend met dat logistieke probleem gingen de ingenieurs van Kone aan de slag. Dat gebeurde in Nederland waar Jos van de Heuvel en Gert van der Meijden, beginnend in de Amsterdamse Rembrandttoren, jaren aan dit concept sleutelden.
De uitkomst is een lift in de daarvoor bedoelde schacht die met het gebouw meegroeit. Gaande de bouw zijn steeds meer verdiepingen voor bouwvakkers per snelle lift bereikbaar.
Op de bovenste verdiepingen van het gebouw in aanbouw bevindt zich vervolgens een
werkeiland, dat vastgezet moet kunnen worden aan met het gebouw meegroeiende metalen leiders van de lift. Het werkeiland zal het omhoog takelen van de machinekamer naar volgende verdiepingen voor zijn rekening nemen. Op die manier maakt de lift iedere keer een 'jump' naar hogere verdiepingen. Terwijl de machinekamer daar blijft steken, werkt het werkeiland zich weer een weg omhoog door het plaatsen van stalen leiders langs de schachtwand om na een aantal verdiepingen de machinekamer opnieuw naar grotere hoogte te takelen."
Eng. jumplift; onderdelen ervan: deksel is deflection crash deck;
werkeiland is installation platform; liftkooi is lift car, elevator
car (Am.)