1.
Latijn voor "angst voor het lege". In vooral de oosterse kunst en architectuur is horror vacui het verschijnsel dat
elk
plekje van een vlak of sculptuur gevuld is met geometrische
figuren,
bladen, ornamenten, mathematische motieven e.d. Het resultaat is,
juist door het abstracte of natuurlijke, vaak een prachtig geheel van
kleine vormen.
Het
loslaten van concrete afbeeldingen van levende wezens past in de
filosofie van het abstracte karakter van Allah. Het leeg laten van een
deel van een vlak of ruimte zou kunnen duiden op niet genoeg moeite
willen doen. Voor de gehaaste mens kan horror vacui dwangmatig
lijken, maar bijna altijd spreekt er een "plezier tot
versieren" uit en zijn het goed doordachte, proportioneel
correcte, geabstraheerde decoraties waarmee de vlakken gevuld zijn. De
kunstenaars moeten er bewust de tijd voor nemen om zo zorgvuldig en
constant te kunnen werken.
De kunstvorm komt o.m. geschilderd, gesneden, gehakt of in stucwerk
voor op o.m. koepels van moskeeën, houten panelen, interieurs.
Ook in andere culturen komt men de angst voor het lege tegen zoals uit
de afbeeldingen rechts blijkt. De katholieke en anglicaanse kerk kent ook veel
voorbeelden van deze kunstuiting.
horror vacui, oosterse kunst:
horror vacui:
horror vacui, portaal, straatsburg, dom:
horror vacui, boek islam, kunst en
architectuur (uitgave ullmann):
horror vacui, waaiergewelf van de sherborne abbey; dak dateert van ca.
1425 (great
english churches):
2. Tot de 17e eeuw is horror vacui de natuurkundige theorie dat de natuur het luchtledige schuwt en dat probeert op te heffen.
Zo werd de werking van bijvoorbeeld een pomp verklaard.