ardant-spant

Een Ardant-spant is een spantconstructie met een combinatie van een boog en een aantal vakwerken. De boog is de onderrand van een aantal vakwerken die bijvoorbeeld het dak dragen. 
Voornaamste voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld zijn broertje, het Polonceau-spant, is dat de boog fraaier oogt. Vooral uit esthetische overwegingen ging men over van het Polonceau-spant naar het Ardant-spant. Het Ardant-spant werd in België veel toegepast bij scholen om een brede, overdekte binnenplaats (Fr. préau; de binnenspeelplaats was vaak 9 tot 15 m breed), maar leende zich uiteraard ook voor overdekte markten, warenhuizen en stations.

Het Ardant-spant is al in 1840 bedacht door de Franse militair ingenieur Paul-Joseph Ardant. "Om de spantvorm stijver, minder vervormbaar te maken en de spatkrachten te verminderen, adviseerde Ardant om een boog tangentieel te laten raken aan en star te verbinden met de bovenspantbenen van een zadeldak." (Het Ardant-spant, Michael de Bouw, in Erfgoed Brussel).

Voordelen Ardant-spant:
- fraai spant (een decoratief, gebogen spant; het Polonceau wordt soms eenvoudig en recht bevonden)
- spantconstructie kan in het zicht blijven! (net als het Polonceau-spant overigens, veel andere (vakwerk)spanten werden verborgen achter een zogenoemd "vals plafond"; helaas werd dat ook soms voor de muurdelen van een Ardant-spant gedaan, met een wat knullig aanzicht)
- grote overspanning
- weinig materiaalgebruik (vroeger betekende dat goedkoper te bouwen).

Nadelen Ardant-spant:
- moeilijk om de juiste dimensies te berekenen (enigszins overdimensioneren is dan gebruikelijk en extra stevigheid door ijzeren grotere ornamenten in de vakwerken) 
- spatkrachten op de muren (dus ter plaatse de muur verstevigen of krachten naar een draagstenen laten vloeien)
- stalen boog is moeilijker te maken dan rechte stukken.

In de loop der tijd werd het Ardant-spant wat strakker van vorm, mede door de standaardisatie in ijzer en staalproducten vanaf rond 1900. Door de rechte componenten kreeg het Ardant-spant toch weer een iets meer industrieel uiterlijk.

Naar Documentatie

ardant-spant, 1880, school les étangs, elsene, belgië; klik voor groter (uit pdf het ardant-spant, erfgoed brussel):

ardant-spant, 1902, school les marronniers, anderlecht; klik voor groter (draagconstructies, prof. ir. rob nijsse, tu delft):

ardant-spanten voor scholen in belgië, van 1878 tot 1920; klik voor groter (uit pdf het ardant-spant, erfgoed brussel):

verstevigd vakwerk om spatkrachten naar de draagsteen te laten vloeien (uit pdf het ardant-spant, erfgoed brussel):

plaats van maximale spanningen (rode aanduiding, aangegeven op het linkerdeel van elk spant) en van knikfactoren (blauwe aanduiding op het rechterdeel van elk spant) van zes ardant-spanttypes; klik voor groter (uit pdf het ardant-spant, erfgoed brussel):

Documentatie
- Het Ardant-spant (dr. ir-arch. Michael de Bouw, in Erfgoed Brussel)

Eng. Ardant truss