|
|
|
|
De kleurtemperatuur van een lichtbron heeft officieel een nogal
complexe omschrijving, maar zeer eenvoudig gesteld geeft de
kleurtemperatuur van een lamp de mate van "warmte" aan van
het uitgestraalde licht. Daarom is er sprake van kleurtemperatuur.
De temperatuur van het oppervlak van de zon is 4500 à 6500 Kelvin (de
kleurtemperatuur van daglicht is ca. 6000 K; overigens, de temperatuur in de kern
van de zon is ca. 15,7 miljoen Kelvin).
Bij de led-lamp
was in het begin uitsluitend
als wit licht vrij koel wit licht verkrijgbaar (3000-4000
K) en was daarom als vervanger van de gloeilamp minder geschikt.
Om die reden kregen consument en fabrikant meer aandacht voor de kleurtemperatuur
van lamplicht.
Voordeel van wat warmer wit licht is dat het sfeervoller overkomt. Voor
de woning is daarom over het algemeen 2700 K prettig, maar in de
keuken of werkkamer kan 3000 K beter zijn (warm wit, neutraal wit):
het voordeel van wat koeler wit licht is dat de "natuurlijke
kleur" van het voorwerp beter naar voren komt (voedsel,
kledingzaak).
Er zijn led-lampen die "tunable"zijn, d.w.z. de
kleurtemperatuur is aan te passen via een app op de smartphone e.d., bijvoorbeeld
van 2200-6000 K. Wanneer dat niet specifiek vereist of gewenst
is, is het handiger en goedkoper de kleurtemperatuur van de lampen in
een ruimte van één soort te kiezen; dat geeft een rustiger,
gelijkmatiger beeld..
Een paar voorbeelden van kleurtemperatuur en benaming, lichtbron,
omgeving
De kleurtemperatuur gaat van geel-achtig (warm) naar blauw-achtig
(koud):
ca. 1500-2200 K: extreem warm wit, kaars (woning extra tot
zeer sfeervol)
ca. 2700 K: zeer warm wit, gloeilamp (woning sfeervol)
ca. 3000 K: warm wit, neutraal wit licht (let op: wordt vaak toch
als iets te wit ervaren), halogeen (woning lezen / studeren /
werken / keuken,
winkel, kantoor, horeca)
ca. 4000 K: koel wit licht, als wat extra felheid wit gewenst is
(keuken van horeca, winkel)
ca. 5000-6000 K: koel wit licht, TL (ziekenhuis,
artsenpraktijk)
ca. 6000-7000 K: zeer koel licht, daglicht, zonlicht overdag
(ervaren we toch niet als zeer koel).
De kleurweergave CRI (Colour Rendering Index) van een lichtbron is iets
anders: de
CRI geeft de mate van kleurverzadiging aan, die voor een goede kleurweergave
minimaal 80 moet zijn (de eenheid is Ra maar vaak wordt alleen het numerieke
deel vermeld).
kleurtemperatuur en kleur, van warmer (geel) via wit naar koeler (blauw); de kleurtemperatuur van led-lampen is meestal 2700K, 3000K, 3500K, 4000K, 5700K of 7000K; 2700-3200K wordt warm-wit genoemd, maar boven 2700K wordt het "warme" wit voor de huiskamer al snel als te fel wit ervaren; klik voor groter! (lampdirect):  |
kleurweergave (geen kleurtemperatuur maar de weergave van de kleur), cri, colour rendering index; aangeraden wordt een cri 80-89 (goede of hoge kleurweergave) of cr 90-99 (uitstekende kleurweergave); klik voor groter! (lampdirect)  |
 |
Verg. stralingshoek (lichthoek,
gradenbundel, lichtbundel), IP-waarde
(van een armatuur bijvoorbeeld),
energielabel, led-verlichting.