IP-waarde, IP-code, IP-aanduiding

De IP-waarde is meestal een tweecijferige code die voor een elektrisch apparaat de mate aangeeft waarin het bescherming biedt tegen:
- indringen van voorwerpen en stof (1e cijfer; voorbeelden: grote, kleine of spitse voorwerpen)
- indringen van water (2e cijfer; voorbeelden: druppels, spatten, waterstraal, damp).

(IP staat voor zowel International Protection als voor Ingress Protection; ingress is Engels voor binnendringen.)

IP-code 1e cijfer (IP0x t/m IP6x) en de mate van bescherming tegen indringen van voorwerpen:

   
0 geen bescherming
1 voorwerpen groter dan 50 mm (bijvoorbeeld toevallig contact met de hand)
2 voorwerpen groter dan 12,5 mm (diameter vinger, aanrakingsveilig)
3 voorwerpen groter dan 2,5 mm
(werktuig, gereedschap, kabels)
4 voorwerpen groter dan 1 mm
(fijn gereedschap, draden)
5 voorwerp geheel dicht (beschermd tegen stof, maar maar niet voor alle stof)
6 voorwerp stofdicht


IP-code 2e cijfer (IPx0 t/m IPx9) en de mate van bescherming tegen indringen van water:

   
0 geen bescherming
1 "druipwaterdicht" tegen druppels loodrecht op voorwerp
2 druipwaterdicht (extra) tegen druppels waarbij voorwerp 15% gekanteld
3 "regenwaterdicht" (sproeiend water, vrijwel verticaal)
4 "spatwaterdicht" ("plensdicht", regenwaterdicht vanuit elke hoek, opspattend water)
5 "spuitwaterdicht" ("sproeidicht", lage druk waterstralen uit alle richtingen, douche)
6 beschermd tegen stortbuien (tegen golven water) 
7 "waterdicht" ("dompeldicht", tegen onderdompelen tussen 15-100 cm, 30 minuten lang)
8 "drukwaterdicht"
9 vochtdicht, drukwaterdicht, tegen vochtigheidsgraad van meer dan 90% of besproeien onder hoge druk


Voorbeelden van IP-waarden bij lampen (bijvoorbeeld de vetgedrukte in de badkamer):
IP21 drupwaterdichte lamp (drupdicht type 1, d.w.z. geen schade indien onderhevig aan vallende druppels)
IP23 regenwaterdicht (vrijwel verticaal vallende regen) 

IP44 spat- en plenswaterdichte lamp (voor buiten; voor de keuken; voor badkamer maar niet in buurt van douche of bad)
IP65 lamp is beschermd tegen waterstralen (mag ook boven de douchecabine)

IP67 stof- en waterdichte lamp (officieel: tijdelijk onder water, in bad; maar: op diverse plaatsen wordt vermeld: "in zone 0 mag geen verlichting worden geplaatst")
IP68 stof- en waterdichte lamp (officieel: permanent onder water, in zwembad; maar: op diverse plaatsen wordt vermeld: "in zone 0 mag geen verlichting worden geplaatst").

Wat betreft armaturen is sprake van klassen (wat hierbuiten valt is klassenloos):
- klasse I: geaard armatuur 230V
- klasse II: dubbel geïsoleerd armatuur 230V
- klasse III: extra lage veiligheidsspanning.

Voor de verlichting van o.m. badkamers is een zone-indeling gemaakt:
- zone 0 (de nul in rode ovaal in de afbeelding hieronder): hier mag geen verlichting worden geplaatst; dus niet in of bij bad, douchebak e.d. (hoewel ook vaak gesteld wordt dat IP68 toegestaan is, mits in combinatie met 12V en trafo buiten de zonering)
- zone 1: minimaal IP65 klasse III (extra lage veiligheidsspanning); ruimte boven bad, boven douchebak (lage spanning, bijv. 12V; tot 225 cm boven de bodem van bad of douche), boven de douchecabine zelf is IP44 toegestaan maar wordt IP65 klasse III aanbevolen
- zone 2: minimaal IP44 klasse I, II of III; tot 60 cm verwijderd van zone 1; rond de wastafel, rondom het bad (let op: erboven is zone 1), direct boven de douchecabine (let op: boven de douchecabine zelf wordt IP65 klasse III aanbevolen)
- zone 3: minimaal IP21 klasse I, II of III; vanaf 60 cm verwijderd van bad, douche e.d. (door mogelijke condensvorming en eventueel spatten toch een specifieke eis van minimaal IP21). 


zone en ip-waarde van het lichtarmatuur dat op die plaats toegestaan is;
klik voor groter (gamma):


zone, ip-waarde en klasse; hier zijn de
minimale ip-waarden vermeld per zone; let op: een hoger getal (tiental) betekent een betere afscherming (gamma):


klasse-aanduiding en erbij behorende iconen (gamma):


enkele ip-waarden;
klik voor groter! (lamp en licht):


In de loop van de tijd zijn er meer codes aan toegevoegd (bijvoorbeeld beschermingsgraad tegen mechanische krachten), maar in de bouwwereld zijn de genoemde coderingen het meest gebruikt.

De IP-codering is vermeld in IEC-60529 Beschermingsgraden van omhulsels.

Voor meer informatie:
- Zo kiest u de juiste badkamerverlichting (van Gamma, uit 2013 maar waarschijnlijk nog goed bruikbaar)


Eng. IP-code, IP-value