home  

discl. / ©, lid NVJ

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Toets een onderwerp in het zoekboxje, of
klik op één van de letters A..Z hierboven.

Het is al gelukt dat er bijna nergens woningen gebouwd mogen worden
nu wil GroenLinks overal betaald parkeren in Utrecht. 
Zie GroenLinks en de bizarre dwingelandij.

toognagel, toogpen, dookijzer

 

toognagel

 1. Ook: dookijzer of toogijzer. Een toognagel of dookijzer is een puntige ijzeren pen waarmee twee houten delen tijdelijk aan elkaar verbonden werden. De term "toog" is, in deze betekenis, verwant aan "dook". Vandaar dat ook wel gesproken werd over dookijzers.

Na het (gedeeltelijk) inslaan van het dookijzer werd door het gat in de kop eventueel een tweede dookijzer gezet om de eerste te kunnen draaien en zo de verbinding strakker en exacter te zetten. Daarna werden de definitieve pennen in het raam gebracht (zie onder betekenis 2) en de dookijzers verwijderd. Door het gat in de ijzers konden zij in een beugel bijeengehouden worden.


toognagels aan een beugel, dookijzers:


een manier van het
tijdelijk gebruik van toognagels bij een pen-gat-verbinding:


De afbeeldingen zijn afkomstig uit een boek over gereedschappen van A. Rauwerda.

Verg. toog.
Verg. hakkelbout (die juist permanent op zijn plaats moet blijven, terwijl de toognagel een tijdelijke functie heeft).


2. Een toognagel of toogpen is de stalen of houten pen die er voor zorgt dat de pen van de pen-en-gat-verbinding op zijn plaats blijft. Deze toognagel blijft permanent bevestigd. Waarschijnlijk werd deze aangebracht nadat alle verbindingen eerst tijdelijk waren vastgezet (zie onder betekenis 1). 
Tegenwoordig moeten verbindingen gelijmd worden, vroeger gebeurde dat met de toognagel of (bij deuvels) met de deutel. Bij monumenten mag de toognagel gebruikt worden omdat deze het verwijderen van delen van een houten constructie vergemakkelijkt.

Men schijnt van een (ijzeren) toognagel en een (houten) toogpen te spreken.


toognagel bij een pen-gat-verbinding bij een hoekverbinding van een stijl van een kozijn (cultureel erfgoed):


Zie ook bij ankerbalk.

Eng. (houten toognagel) wooden nail