1.
Incrusteren
is het inleggen van hout met bijvoorbeeld messing, ivoor,
hout in panelen, deuren, trapbomen, meubels e.d. Ook het als versiering inleggen van een muur of vloer met ander
materiaal wordt incustratie genoemd.
De essentie van incrustatie is dat uit het moedermateriaal (de ondergrond, het fond) zoals
een paneel of muur materiaal wordt gehaald (met een guts o.d.), en dat daarvoor in de plaats ander materiaal komt zoals
ander hout,
andere steen e.d. Het fond wordt eerst uitgehold, waarna meestal duurder
materiaal wordt ingelegd in de uitholling. Incrustatie is dus het "zodanig vastzetten en opsluiten van een vreemd stukje materiaal of edelsteen dat het als het ware door het fond wordt opgenomen en
één geheel vormt met de ondergrond".
Bij incrustatie kan de groef met een guts gemaakt
worden om het duurdere of andersgekleurde materiaal in vast te zetten. Een
eenvoudiger methode om de groef te maken: met een scherp voorwerp wordt de contour van het in te leggen werk met een mes op het fond afgetekend, waarna met de bovenfrees het fond
op de gewenste breedte en diepte wordt uitgefreesd.
Al in de oudheid werden meubels
geïncrustreerd. In de middeleeuwen werden in de Byzantijnse en Italiaanse
bouwkunst materialen zoals marmer en albast als inlegmateriaal toegepast bij
incrustaties.
Incrustatie komt bij muren betrekkelijk vaak voor.
Incrustatie bij muren en vloeroppervlakken gebeurt door de ondergrond
in te leggen met kleurige, gepolijste stukken steen, meestal marmer of porfier, die tot
een decoratief patroon worden gerangschikt. Het is niet het
bekleden van de ondergrond, maar het versieren/inleggen daarvan. (Bij bekleden wordt het onderliggende materiaal bedekt met ander materiaal zonder dat er uit het fond wat wordt weggenomen.
Bij marqueterie wordt weliswaar materiaal vervangen door een
ander soort materiaal, maar niet uit het fond: beide materialen worden als gelijkwaardige partners op een
ondergrond gelijmd, als puzzelstukjes bij een legpuzzel.)
incrustatie van lichter hout in donker hout met behulp van een guts (lee
valley):
incrustatie meubels of panelen:
incrustatie van letters:
incrustatie muur:
incrustatie santa maria assunta, palermo; klik voor de volledige
afbeelding:
2.
Ook: omkorsting. Incrustatie is het natuurkundige proces dat een organisme of gesteente wordt
bekleed met kalk of silicium o.d. dat er stevig aan vast zit (Grote Nederlandse
Larousse Encyclopedie).
In deze betekenis gaat het weliswaar om een laag op een ondergrond, maar
het stuk organisme of gesteente "wordt ingesloten door een kalkkorst waardoor het zo vast komt te zitten dat het als het ware
één geheel gaat vormen met de onderliggende laag (inkapselen, omkorsten)."
Ook bij deze betekenis van incrustatie ligt het accent dus op het vastzetten
en vastzitten.