hermeanderen

Ook: dekanaliseren, "ontkanaliseren". Hermeanderen is de benaming van het weer laten meanderen van een gekanaliseerde rivier. Rivieren worden vooral gekanaliseerd uit economische overwegingen: de scherpe bochten worden uit de rivier gehaald, de vaarweg is korter, dus de reistijd is korter. Wellicht kan ook de veiligheid een rol spelen: een rechte vaarweg geeft mogelijk minder aanvaringen. Na een eeuw kanaliseren ontdekt de overheid plotseling dat de afvoer van het water door de gekanaliseerde rivier te snel gaat, waardoor stroomafwaarts het rivierwater te snel stijgt, wat tot overstromingen kan leiden. Vooral na veel regenval of een langere dooiperiode na veel sneeuwval stijgt het water van gekanaliseerde rivieren zeer snel. De rivier is door het rechttrekken slechts ca. 1/3 van de meanderende lengte, dus de rivier kan veel minder water "opnemen". 

Het belangrijkste voordeel van hermeanderen is dat de rivier of beek (weer) meer water kan bergen. (Voor andere onderwerpen om wateroverlast en watertekort te vermijden zie bij waterbergingen.)

Het belangrijkste nadeel van hermeanderen (dekanaliseren) is dat de economische voordelen van het rechttrekken van de rivier worden tenietgedaan. Slechts wat beken en kleinere riviertjes worden weer hermeanderd, d.w.z. dat oevers worden gewijzigd of aangelegd waardoor de beek weer gaat meanderen of er worden volledig nieuwe profielen gegraven. Het zogenoemde beekherstel vindt plaats in het kader van de Kaderrichtlijn Water (KRW) en Waterbeheer van de 21e Eeuw (WB21). Ook de ecologische waterkwaliteit neemt toe bij een meanderende rivier: meer riet e.d. in de bochten en daarmee meer ruimte voor vogels.

In plaats van hermeanderen zoekt Nederland het, vooral bij de grote rivieren, in meer "ruimte voor de rivier", wat inhoudt dat bepaalde polders bij een te hoge waterstand van de rivier mogen onderlopen.

klik op de meeste afbeeldingen voor groter hermeanderen: een nieuw profiel aanbrengen (universiteit wageningen):

hermeanderen: beekherstel lunterse beek (universiteit wageningen):

hermeanderen: houtinbreng in een beek (universiteit wageningen):

hermeanderen: ecologische waterkwaliteit verbetert (stowa watermozaiek):

Documentatie
- BeekdalBreed hermeanderen: maximaal ecologisch rendement (van Stowa Watermozaïek)