singel

1. Soms: stadsgracht, rui (Vlaanderen). Een singel is een aangelegde waterloop (kanaal) binnen de stedelijke bebouwing. Singels spelen een belangrijke rol in de waterhuishouding van een stad. De singel heeft meestal brede, flauw aflopende oevers. Het water staat meestal maar een paar decimeter onder de beschoeiing van de oever; bij natuurlijke oevers is er geen beschoeiing en kan de oever langzaam aflopen in het singelwater. 

Toen de singels nog een rol speelde bij de verdediging van de stad (de singel werd rond de stad aangelegd), waren de oevers veel steiler en zelfs puur verticaal. In oude steden zoals Amsterdam zijn die singels vaak nog aanwezig. Singels werden ook wel grachten genoemd, en de grachten van Breda worden singels genoemd.
In sommige steden zijn singels (grachten) gedempt, maar ze keren ook soms weer terug, zoals de Catharijnesingel in Utrecht. ("De singels rond Utrecht zijn misschien wel de meest zichtbare erfenissen uit de 12e eeuw"; Wim Langejan in gesprek met René de Kam in AD van 7 mei 2022.)

Singels en grachten hebben veel gemeen, maar er zijn ook verschillen (soms plaatselijk):
- Singels hebben tegenwoordig vaak een langzaam aflopende walkant. Grachten hebben veelal gemetselde kademuren die vrij hoog zijn.
- Singels in dezelfde omgeving staan vaak wel met elkaar in verbinding, maar meestal is de verbinding slechts via buizen. Grachten zijn bevaarbare waterlopen die vaak wel een ook bevaarbare verbinding hebben.
- Singels zijn meestal minder lang dan grachten.
- Singels zien er meestal minder vervuild uit dan grachten (afval), maar hebben soms wel te veel waterplanten.
- Singels worden soms gesierd door fonteinen en oversteekjes; bij grachten zie je dat eigenlijk niet (een oversteek is daar een brug).
- Singels hebben vermoedelijk nooit woonboten, grachten hebben die regelmatig.
- Singels zijn meestal niet zo diep als grachten.

Een singel was vroeger ook een aangelegd water rond een binnenstad; de singel gaf daarmee de grens aan van de (binnen)stad.

Meer watergangen (waterlopen).


singel, hier in een parklandschap (foto joostdevree):


en dit is de vangst bij een andere singel (foto joostdevree):


2. Singel is ook de straat die aan de singel ligt. Die wordt daarom vaak ook Singel genoemd (bijvoorbeeld Provenierssingel, soms simpelweg Het Singel; in dit geval met het lidwoord het i.p.v. de).


3. Singel is een met kreupelhout of bomen begroeide wal langs een akker of langs een sloot.
"Een elzensingel is een met elzen beplante strook grond langs een sloot, welke vooral een functie heeft als veekering en eigendomsgrens." (Leestekens van het landschap)


4. Singel is een smalle, lange, open ruimte tussen bospercelen (Van Dale).


5. Singel is de buikriem om een paard. 


6. Singelband is de sterke, brede draagband die toegepast werd om bijvoorbeeld de veren in de zitting van een stoel te "dragen". Het materiaal was meestal jute. Breedte ca. 7-10 cm. (De naam is afkomstig van de singel van de buikriem van een paard.)