ziggurat

Ook: ziggoerat, ziqqurratu (Babylonisch); soms: torentempel, tempeltoren. Een ziggurat is een piramidevormig bouwwerk met hoge stenen trappen en met verdiepingen met terrassen met kleinere oppervlakten. Vaak is een ziggurat een tempeltoren in de godsdienst van de Babyloniërs, Soemeriërs, Assyriërs en Elamitiërs: symbolisch en religieus belangrijk voor de stad. Wellicht werden de trappen gezien als de weg naar de goden; in ieder geval vormden zij de lange weg naar het allerheiligste, dat zich bevond in de relatief kleine tempel op het hoogste terras. 
In Soemerische streken had elke stad zijn eigen god, bijvoorbeeld de patroonheilige van Ur, de maangod Nanna. 

Ziggurats kwamen voor in de oudheid in het hedendaagse gebied van Mesopotamië (Syrië en Irak) en Perzië (Iran). Ziggurats werden in dit gebied gebouwd en verbouwd vanaf ca. 4000 v.Chr tot ca. 500 v.Chr. 
"De definitieve vorm van de ziggurrat onstond in de tweede helft van het derde millennium in de steden Ur, Obed, Eridu, Nippur en Umma. Omgeven door bakstenen muren rezen de gelaagde bouwwerken 20 meter de lucht in en konden via een trap betreden worden. De façaden waren geleed en voorzien van een risaliet, waarbij de muren schuin afliepen."

Voorbeelden: 
- tempeltoren van Ur (Oer, Urim, in Mesopotamië, in het huidige Irak; eerste foto; de ruïne van de ziggurat is omgeven door een heilig gebied, grenzend aan en gerechtsgebouw, Gipar het huis van de priesteressen, Ganunmah het schathuis, Ehursanga het paleis en de koningsgraven)
- toren Chogha Zanbil (tweede foto)
- Toren van Babel.

ziggurat van ur (oer, in het soemerisch urim; ooit bekend als tell al muqayyar, de trappenheuvel, irak); gebouwd ca. 2100 v.chr.:

ziggurat chogha zanbil (tchogha zanbil, choga zambil), nabij susa (vroeger dur-untash), iran; gebouwd ca. 1250 v.chr., tempel voor de god inshushinak (foto zereshk, wikipedia):

ziggurat, piramide el castillo, chichén itzá, tempel voor de maya-god kukulcán (in het azteeks quetzalcoatl, gevederde slang); gebouwd ca. 900 n.chr. (foto daniel schwen, wikipedia):

De term ziggurat betekent "gebouwd op een verhoogd gebied".

Citaat uit het boek "Bouwstijlen van de wereld" van Clemens Jöckle en Christopher Kerstjens.

Verg. piramide (geen tempel, maar een graf; zie bij pendant), mastaba (stenen grafplaats, lijkt enigszins op en ziggurat), terp (gebouwd op een verhoogd gebied).

Eng. ziggurat