home  

© / contact, lid NVJ

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z  
 


woerd

 

woerd, wierd, waard

1. Een woerd is een kunstmatig opgehoogde stroomrug, vaak in de vorm van een terp, tegen overstromingen e.d.
"Een woerd is een kunstmatig opgeworpen hoogte voor bescherming tegen watervloeden, vooral in het gebied der grote rivieren." 
"Een woerd is een eiland in een rivier." 
"Een woerd is een stuk land waarop een hof met bijgebouwen staat." 
In Groningen wordt gesproken over een wierd (terp) of werd. In Friesland van werd of ward.

De termen woerd en wierd komen vaak in geografische namen terug: 
- bij de grote rivieren bijvoorbeeld Woerden, Schoonrewoerd (bij Leerdam), Hoge Woerd (De Meern), Woerdlaan
- in Groningen en Friesland bijvoorbeeld Selwerd, Wardwerd en Tjerkwerd, Bolsward).

Landschapselementen zijn alle rimpelingen of andere geaccidenteerde gebieden die enig reliëf geven aan het platte Nederlandse land.


schoonrewoerd is waarschijnlijk een woerd (dus opgeworpen, kunstmatig aangelegd of verhoogd), hoewel er veel (natuurlijke) stroomruggen in de omgeving zijn (
locatie in de hoogtekaart ahn viewer); 
let ook op het kronkelende riviertje bij de tekst "stroomruggen" dat er al lang niet meer is 
(
een blik via topotijdreis van die omgeving in 1815):


de term woerd komt ook voor in straatnamen en wijken; omgeving castellum in de meern waar de romeinen een verdedigingswerk op een kunstmatige heuvel bouwden in de buurt van de stroomrug van de oude loop van de rijn (ahn viewer; de hierna volgende afbeelding is van rond 1900):


een blik op de ligging van de woerd in de omgeving van het castellum van de meern, rond 1900 in topotijdreis:


Andere benamingen, vaak gebruikt bij plaatsnamen e.d., zijn: wier, wierde, wird, werd, weerd, wer, ward, waard, warf, warven, waerft, weerd, werf, werth, werve, wurth, worth, word, woord, woerde.

Met dank aan o.m. Etymologiebank.


2. Een woerd is een ander woord voor waard. Een waard is een door rivieren ingesloten land, een door water omgeven stuk land.

Uitgaande van de eerste betekenis van woerd zijn er weliswaar overeenkomsten tussen woerd en waard, maar de invalshoek is verschillend. Bij de term waard is het stuk land zelf essentieel (vaak juist laag liggend) en bij de term woerd lijkt de bescherming van een hoeve e.d. van het meeste belang (juist een stuk hoger liggend).
De term woerd heeft echter óók de betekenis van waard, dus als laagliggend land.