woerd, wierd, waard

1. Een woerd is een kunstmatig opgehoogde stroomrug, vaak in de vorm van een terp. "Een woerd is een kunstmatig opgeworpen hoogte voor bescherming tegen watervloeden, vooral in het gebied der grote rivieren." "Een woerd is een eiland in een rivier." "Een woerd is een stuk land waarop een hof met bijgebouwen staat." 
In Groningen wordt gesproken over een wierd (terp) of werd. In Friesland van werd of ward.

De termen woerd en wierd komen vaak in geografische namen terug: 
- bij de grote rivieren bijvoorbeeld Woerden, Schoonrewoerd (bij Leerdam), Hoge Woerd (De Meern), Woerdlaan
- in Groningen en Friesland bijvoorbeeld Selwerd, Wardwerd en Tjerkwerd, Bolsward).

Andere benamingen, vaak gebruikt bij plaatsnamen e.d., zijn: wier, wierde, wird, werd, weerd, wer, ward, waard, warf, warven, waerft, weerd, werf, werth, werve, wurth, worth, word, woord, woerde.

Met dank aan o.m. Etymologiebank.

Verg. donk, terp, vliedberg.

2. Een woerd is een ander woord voor waard. Een waard is een door rivieren ingesloten land, een door water omgeven stuk land.

Uitgaande van de eerste betekenis van woerd zijn er weliswaar overeenkomsten tussen woerd en waard, maar de invalshoek is verschillend. Bij de term waard is het stuk land zelf essentieel (vaak juist laag liggend) en bij de term woerd lijkt de bescherming van een hoeve e.d. van het meeste belang (juist een stuk hoger liggend).
De term woerd heeft echter óók de betekenis van waard, dus als laagliggend land.