vierpas

1. Een vierpas is een gotisch geometrisch motief van een klaverbladachtig maaswerk in venstertoppen, nissen, borstwering, friezen e.d., gevormd door vier in kruisvorm opgestelde cirkelbogen die elkaar raken (cirkelbogen zijn delen van cirkels). Soms wordt de vierpas als geheel omgeven door een grote cirkel of ovaal.
De delen van de cirkels worden "passen" genoemd (denk aan het woord passer).
Het puntige stukje waar de cirkels elkaar ontmoeten, wordt toot genoemd.

Bij een vierpas is sprake van cirkels binnen een omschrijvende cirkel.
Bij een vierblad loopt de "cirkel" (van het blad) wat spitser toe.
Bij een viersnuit zijn de cirkelvelden visblazen binnen een omschrijvende cirkel (zie bij driesnuit).

vierpassen in een kerkraam, st. mathias, anno 1356, maastricht (foto joostdevree):

vierpas, arcature sainte chapelle paris (wikipedia):

deurrooster met vierpas-motief, gegoten aluminium (wilpstra):

Zie ook geometrische figuren.
Verg. driepas.

Eng. quatrefoil

2. Een vierpas is in zijn algemeenheid: vier elkaar overlappende cirkels in een object.

3. Soms wordt een Keltisch kruis ook een vierpas genoemd.