spanjolet

Ook, wat verouderd: espagnolet, draairoede. De spanjolet is het sluitwerk dat vooral bij tuindeuren (openslaande deuren) of openslaande ramen toegepast wordt en die bestaat uit stangen en een grendel om de stangen in de boven- en onderzijde van het kozijn te duwen. 
De spanjolet wordt geplaats op de "vaste" deur van een stel openslaande deuren, de zogenoemde passieve zijde van de openslaande deuren. (Bij een stolpraam of -deur is dat meestal op de breedste deur.)
Vóór montage van een spanjolet is het handig het binnenwerk met een teflonspray in te spuiten. Een gemonteerde spanjolet kan worden voorzien van een beetje olie of vet.

Er zijn globaal drie soorten spanjoletten:
- de pompspanjolet, waarbij de stang bewogen wordt door een hendel die normaliter naar beneden staat (deur of raam in gesloten toestand)
- de krukspanjolet, waarbij de stang bewogen wordt door een kruk te draaien (bijvoorbeeld zoals een normale deurgreep of een greep met een middenas, zie de eerste foto)
- de inbouwspanjolet, eigenlijk een bascule kantschuif die in de kopse kant van de "vaste" deur van een stel openslaande deuren wordt ingebouwd (meestal is zowel een kantschuif nodig naar de bovenregel als naar de dorpel). 

Voordeel van de spanjoletsluiting is dat op twee punten de deur of het raam is gesloten. Een spanjoletsluiting wordt mede tegen inbraak beveiligd door een klein busje met een slotje, op/over de stang aangebracht, waardoor een stevige pin in een daarvoor geboord gat van de stang valt. Verder kunnen de deuren of ramen worden uitgevoerd met stalen strips en met dievenklauwen (zie de afbeelding gevheel onderaan, eventueel in het scharnier ingebouwd of op de plaats van een schroef).
Nadeel van een spanjoletsluiting op stolpdeuren of stolpramen is dat de deuren niet van buiten zijn te openen. 

Stolpramen en -deuren worden meestal voorzien van een spanjoletsluiting.
De pomp of kruk (handgreep, hefboom) van de spanjolet wordt evenzo spanjolet genoemd.

spanjoletten; a, b en c zijn krukspanjoletten, d en e zijn pompspanjoletten (de heer sierbeslag):

onderdelen van een krukspanjolet (kruk-espanjolet, de heer sierbeslag):

voorbeeld van een eenvoudig krukspanjolet; klik voor groter (foto joostdevree):

een bascule kantschuif die ook wel inbouwspanjolet wordt genoemd; de kantschuif wordt ingebouwd in de kopse kant van de meestal "vaste" deur van een set openslaande deuren:

een aantal antieke spanjoletten:

dievenklauw bij gebruik van deuren met spanjolet (de klink zwolle):

De term spanjolet is afkomstig van het Franse espagnolette met dezelfde betekenis.

Afbeeldingen o.m. De Heer Hang- en Sluitwerk Den Haan, De Klink Zwolle.

Zie ook de meerpuntssluiting, die verwantschap heeft met de spanjolet.

Ook Weijntjes en Retro Deurbeslag hebben veel soorten beslag waaronder spanjoletten (espanjoletsluitingen).