hijsbalk

1. Een hijsbalk is een balk die door de topgevel steekt en gebruikt wordt voor het takelen van goederen (met touw en blok). De hijsbalk maar ook de techniek van het hijsen van goederen zelf is ontstaan uit de behoefte om handelsgoederen op te kunnen slaan op zolders. De hijsbalk bij het woonhuis bleef bestaan, ook nadat het opslaan van handelsgoederen nog uitsluitend in pakhuizen plaatsvond. Bij woonhuizen werd het takelen met touw en blok nog uitsluitend gedaan bij verhuizingen. 

Soms wordt bij nieuwbouw de hijsbalk toegepast om het geheel goed in de omgeving te laten passen.
De bekendste hijsbalken zijn die met een vaste haak en met een windbaar touw met hijshaak. 
Het soms rijk versierde houten blok waarin het hijstouw wordt opgewonden wordt hijskast genoemd. 
Het grote rad waarover het touw-zonder-einde loopt, heet hijsrad.
De toegang tot de verdieping naar welke de goederen worden gehesen, heet hijsluik.
De hijsinrichting die in een speciaal dakoverstek is aangebracht, heet soms hijsdak.
Een uitgebouwde kap boven een hijsbalk, heet trijshuis(je). 

klik op de afbeeldingen voor groter hijsbalk, hijsrad, hijstouw e.d.; klik voor groter (bma amsterdam):

een "dubbele hijs", nieuwbouw, 2e lindendwarsstraat, amsterdam:

hijsbalk, bloemendalsestraat 33, amersfoort (architectenbureau van löben sels):

trijshuisjes, uitgebouwde hijsbalken, groningen:

Met dank aan het bureau Monumenten & Archeologie Amsterdam, Van Löben Sels.

Eng. hoisting beam

2. Een hijsbalk is een stalen balk waarmee voorwerpen van grote gewichten, bijvoorbeeld 400 ton, omhoog kunnen worden gehesen.

Met dank aan Hatral.

Eng. hoisting beam